Σχολεία υποβαθμισμένα και εκπαιδευτικοί «νομάδες» και «ντελίβερι» Του Χρήστου Κάτσικα

 Σχολεία υποβαθμισμένα και εκπαιδευτικοί «νομάδες» και «ντελίβερι»

Του Χρήστου Κάτσικα

Εδώ και κάμποσα χρόνια, το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρας υπόκειται σε συνεχή κανονιοβολισμό από κυβερνητικές κριτικές και παρεμβάσεις: αλλαγές κανονισμών, αποκεντρώσεις, αυξάνουσα αυτονομία σχολικών ιδρυμάτων, απορρύθμιση των προγραμμάτων, συνεργασίες με τον κόσμο των επιχειρήσεων, μαζική εισβολή των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας, προώθηση ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη λειτουργία του.

Η κυρίαρχη πολιτική φαίνεται να ακολουθεί μια στρατηγική, σύμφωνα με την οποία πρέπει να εγκαταλειφθεί «το βαρύ υπερωκεάνιο» της διοικούμενης από το κράτος εκπαίδευσης και να το αντικατασταθεί «με ένα στολίσκο μικρών πλοίων περισσότερο εύκολων να κυβερνηθούν».

Για την εξυπηρέτηση αυτής ακριβώς της λογικής το σύστημα εκπαίδευσης επιχειρεί να προσαρμόσει και το εκπαιδευτικό προσωπικό σε όλες τις μορφές ελαστικοποίησης και προσαρμοστικότητας.

Και αναφερόμαστε σε δυο ολοένα διογκούμενες ομάδες εκπαιδευτικών που μέσα στους σχολικούς χώρους ονομάζονται υπαινιχτικά "νομάδες" και "ντελίβερι".

ΟΙ "ΝΟΜΑΔΕΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Τα τελευταία χρόνια, οι ελαστικές μορφές εργασίας αυξάνονται συνεχώς στη Δημόσια εκπαίδευση.

Βρισκόμαστε στην εποχή των αναπληρωτών «νομάδων δασκάλων», η επινόηση των οποίων καταργεί την παιδαγωγική σχέση και την αφοσίωση, που είναι απαραίτητες στην εκπαίδευση, η οποία είναι προφανέστατο ότι έχει ανάγκη από μόνιμους διορισμούς κι όχι από πλανόδιους εκπαιδευτικούς για να κλείνουν τρύπες του συστήματος.

Το σχολικό έτος 2011-2012 το ποσοστό των αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών επί των μονίμων εκπαιδευτικών ήταν 8% για να φτάσουμε το 2015-2016 στο 14,1% και να απογειωθούμε το 2023 περίπου στο 26%, καθώς οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί έφτασαν τις 48.000!

Και φέτος, για μια ακόμη χρονιά, η αναλογία μόνιμου και ελαστικά εργαζόμενου προσωπικού  μεταβάλλεται υπέρ του δεύτερου, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο το εργασιακό μοντέλο που αργά και συστηματικά εμπεδώνεται στις σχολικές μονάδες.

Σε ένα πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Αναπληρωτές εκπαιδευτικοί: η επινόηση του βασανιστηρίου» ο καθηγητής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Μαυρογιώργος αναρωτιέται «εάν υπάρχει πιο ταπεινωτική και πιο εξευτελιστική επώδυνη/ βάρβαρη/ εφιαλτική/ εξατομικευμένη/ ανταγωνιστική (: ο θάνατός σου η ζωή μου)/ σωφρονιστική εμπειρία βασανιστηρίου από το να είσαι σε καθεστώς αναμονής προκειμένου να εγγράφεσαι κάθε χρόνο σε μια λίστα κατάταξης και αναμονής για μία θέση προσωρινής απασχόλησης κι αυτό να επαναλαμβάνεται για πολλά χρόνια!».

ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ «ΝΤΕΛΙΒΕΡΙ»

Παράλληλα οι απανωτές ρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας, κυρίως από το 2010 και μετά, οδήγησαν σιγά σιγά στην πλήρη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων των μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών καθώς χιλιάδες καλούνται να συμπληρώνουν το υποχρεωτικό ωράριο κάνοντας... ακροβατικά για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους μέχρι και σε πέντε διαφορετικά σχολεία.

Συγκεκριμένα το σχολικό έτος 2022/23, περισσότεροι από 30.000 εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης δίδασκαν σε 2,3,4 και 5 Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια και ΕΠΑΛ της χώρας.

Αυτό κι αν είναι εκπαιδευτικό «delivery».

Αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει για πολλούς εκπαιδευτικούς να διδάσκουν σε δύο σχολεία ακόμη και μέσα στην ίδια ημέρα με ότι αυτό συνεπάγεται για την εκπαιδευτική διαδικασία καθώς οι συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών αποτελούν και συνθήκες μάθησης των μαθητών. Σημαίνει, ιδιαίτερα στην επαρχία, δεκάδες χιλιόμετρα καθημερινών μετακινήσεων. Σημαίνει φυσική εξόντωση και οικονομική εξαθλίωση των εκπαιδευτικών. Σημαίνει να αγνοεί ο εκπαιδευτικός ακόμα και τα ονόματα των μαθητών του. Σημαίνει απρόσωπη εκπαιδευτική διαδικασία και διάλυση των παιδαγωγικών αλλά και των ανθρώπινων σχέσεων μεταξύ δασκάλων και μαθητών, η ανάπτυξη των οποίων είναι απαραίτητος όρος για τη διατήρηση του αναγκαίου κοινωνικού ιστού για τη διαμόρφωση των προσωπικότητας των νέων.

 Είναι χαρακτηριστική η επιστολή ενός εκπαιδευτικού : «Τελικά Εκπαιδευτικός ή Γάιδαρος;

Η 5η Οκτωβρίου καθιερώθηκε από την UNESCO και εορτάζεται κάθε χρόνο σε πάνω από 100 χώρες παγκοσμίως ως η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών. Ωστόσο μία μέρα πριν, στις 4 Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα των ζώων.

Ποια από τις δύο μέρες γιορτάζω;

Γιατί μπορεί να αυτοπροσδιορίζομαι ως εκπαιδευτικός, όμως η αλήθεια είναι ότι μου συμπεριφέρονται σαν ζώο.

  - Τι είδους ζώο είμαι; Ίσως είμαι γάιδαρος επειδή:

• πηγαίνω σε 5 διαφορετικά σχολεία για να συμπληρώσω το ωράριό μου, λες και η γνώση είναι πακέτο που παραδίδεται με delivery.

• με βάζουν να διδάσκω διαφορετικά αντικείμενα από αυτά, που έχω σπουδάσει.

• είμαι αναγκασμένος να ζω για πολλά χρόνια σαν γυρολόγος, μακριά από την οικογένειά μου, βοσκώντας από δω κι από κει σε όλη την Ελλάδα.

• είμαι επιφορτισμένος με 100 διαφορετικές εργασίες, πέραν του διδακτικού μου ωραρίου, τις οποίες κανείς άλλος δεν γνωρίζει.

• γυρίζω στον στάβλο μου κάθε μέρα και παρά την κούραση, συνεχίζω την εργασία μου με την προετοιμασία του μαθήματος της επόμενης μέρας, διορθώνοντας γραπτά ή βγάζοντας θέματα για κάποιο γραπτό τεστ, χωρίς ποτέ να διαμαρτύρομαι.

Μάλλον είμαι γάιδαρος γιατί ανέχομαι τις αλλαγές στα ωρολόγια προγράμματα, που έγιναν χωρίς παιδαγωγικά κριτήρια και χωρίς να με ρωτήσουν, μόνο και μόνο για να μην γίνουν προσλήψεις.

Ωστόσο, αν και γάιδαρος, αγαπάω το λειτούργημά μου και παρά τις αντιξοότητες συνεχίζω να προσπαθώ και να ελπίζω...»

Αποκαλυπτικά είναι και τα λόγια μιας αναπληρώτριας: «Έχουμε γίνει εκπαιδευτικοί – λάστιχο. Πηγαίνουμε σε 4 και 5 σχολεία, όχι μόνο για να καλυφθούν τα κενά, αλλά για να φανεί ότι τελικά φέτος κάτι έγινε με την Παιδεία. Οι ειδικότητες έχουν εξαπλωθεί παντού, λένε. Αυτό όμως είναι μία κοροϊδία. Δεν έχουν εξαπλωθεί, απλά συμπληρώνουμε 2 ώρες σε ένα σχολείο, 3 ώρες σε ένα άλλο με μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους. Είμαστε εκπαιδευτικοί που πηγαίνουμε κάθε μέρα σε άλλο σχολείο, κάνουμε σε διαφορετικά τμήματα... Ξημερώνει μία ημέρα και δεν ξέρουμε σε ποιο σχολείο θα πάμε. Και όλα αυτά για να καλύψουμε τις "τρύπες" της εκπαίδευσης και για να φανεί πως κάτι γίνεται στην Παιδεία. Αυτό όμως μόνο ουσιαστικό δεν είναι...».

ΠΗΓΗ: Εφσυν