Οι πολιτικές λιτότητας του ΔΝΤ πνίγουν τις χειμαζόμενες οικονομίες λειτουργώντας ως βαρίδια μολύβδου αντί για σωσίβια

 Οι πολιτικές λιτότητας του ΔΝΤ πνίγουν τις χειμαζόμενες οικονομίες λειτουργώντας ως βαρίδια μολύβδου αντί για σωσίβια

Η νέα ανάλυση της Oxfam  περιγράφει μια μαύρη τρύπα 27 τρισεκατομμυρίων δολαρίων - που συσσωρεύεται με περίπου 3,9 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2030 - που αντιμετωπίζουν οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος για να αντιμετωπίσουν απώλειες και ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα, μέτρα προσαρμογής και μετριασμού, μαζί με την υγεία, την εκπαίδευση και τις ανάγκες κοινωνικής προστασίας.

Όλες αυτές οι επενδύσεις είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της οικονομικής ανισότητας και της ανισότητας των φύλων.

Παρά τη σημερινή τρομερή πραγματικότητα της λιτότητας και της κλιματικής αλλαγής που έπληξε περισσότερο τους φτωχότερους ανθρώπους, τις γυναίκες και τις περιθωριοποιημένες ομάδες του κόσμου, οι πλούσιες χώρες που συναντώνται στις εαρινή συνεδρίαση της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον (10-16 Απριλίου) συζητούν μεταρρυθμίσεις που είναι πιθανό να ξεκλειδώσουν μόνο ένα μικρό κλάσμα της απαιτούμενης χρηματοδότησης.

Η Oxfam καλεί τις πλούσιες χώρες να δανειστούν 11,5 τρισεκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσουν μια ιστορική «ανταλλαγή χρέους για το κλίμα» τις φτωχότερες χώρες, εκτός από το να τηρήσουν επιτέλους τις δεσμεύσεις τους για βοήθεια, τις οποίες έχουν καθυστερήσει, ύψους 6,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι προοδευτικοί φόροι περιουσίας και τα Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα (SDR) θα αρκούσαν για να χρηματοδοτήσουν αυτές τις πολιτικές κοινής λογικής και πολλά άλλα, με αρκετό υπόλοιπο ώστε τα πλούσια έθνη να κάνουν επενδύσεις που καταστέλλουν την ανισότητα στο εσωτερικό. Μόνο ένα μέτρο – ένας προοδευτικός φόρος καθαρού πλούτου έως και 5% – θα μπορούσε να προσθέσει περίπου 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια στους προϋπολογισμούς των χωρών χορηγών (ΟΟΣΑ DAC) κάθε χρόνο.

«Σε όποιον θα απέρριπτε μια ανταλλαγή χρέους για το κλίμα 11,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ως ριζοσπαστική, να θυμάστε ότι οι πλούσιες χώρες συγκέντρωσαν περίπου τόσα ως απόκριση στον Covid-19», δήλωσε ο νέος προσωρινός εκτελεστικός διευθυντής της Oxfam International, Amitabh Behar.

«Σε όποιον θα απέρριπτε την εκπλήρωση των υποσχέσεων για βοήθεια ως μη ρεαλιστική, να θυμάστε ότι οι πλούσιες χώρες θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια κάθε χρόνο εάν ήταν πρόθυμες να φορολογήσουν τους πλούσιους. Όλα εξαρτώνται από την πολιτική βούληση».

«Το οικονομικό μας σύστημα συνεχίζει να φτυαρίζει τρισεκατομμύρια δολάρια στα χέρια της πλουσιότερης ελίτ. Δισεκατομμύρια δισεκατομμύρια απροσδόκητα κέρδη, που οδηγούν σε μια κρίση κόστους ζωής, έχουν γεμίσει τις τσέπες των πλούσιων μετόχων», είπε ο Behar.

Οι μεταρρυθμίσεις του «Πλαισίου Κεφαλαιακής Επάρκειας» (CAF) θα επιτρέψουν στις Πολυμερείς Αναπτυξιακές Τράπεζες να αυξήσουν τον όγκο του δανεισμού τους χωρίς οι κρατικοί μέτοχοι να χρειάζεται να πληρώσουν περισσότερα χρήματα. Η Oxfam λέει ότι ενώ αυτή είναι μια καλή ιδέα που πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα, απέχει πολύ από το να είναι μια μαγική λύση.

Ακόμη και οι πιο εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις του CAF θα ξεκλειδώσουν μόλις 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, που απέχει πολύ από τα 27,4 τρισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται.

Ωστόσο, μια λιγότερο φιλόδοξη –και πολύ πιο πιθανή– μεταρρύθμιση στο τραπέζι θα αυξήσει μόλις το 0,1% των ετήσιων αναγκών για το κλίμα και τις κοινωνικές δαπάνες των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος από τώρα έως το 2030. Η Oxfam ανησυχεί ότι οι πλούσιες χώρες θα μπορούσαν να προσελκύονται από αυτή τη μεταρρύθμιση ως δικαιολογία για να μην εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για βοήθεια που οφείλουν και χρειάζονται επειγόντως τα φτωχότερα κράτη.

«Φυσικά, είναι βολικό για τις πλούσιες χώρες να δίνουν προτεραιότητα σε επιλογές που δεν τους κοστίζουν ούτε ένα σεντ», είπε ο Behar. «Αλλά η μεταρρύθμιση του CAF δεν είναι μαγική λύση – θα προσφέρει μια μικρή σταγόνα στον ωκεανό του τι πραγματικά χρειάζεται και κινδυνεύει να αποσπάσει την προσοχή από τις δεσμεύσεις για βοήθεια».

Άλλες πρωτοβουλίες στο τραπέζι των συμμετεχόντων – όπως η αναστολή της αποπληρωμής του χρέους σε περίπτωση που μια χώρα υποστεί φυσική καταστροφή όπως τυφώνας ή σεισμός, ή «πράσινα ομόλογα» για την ενθάρρυνση περιβαλλοντικών έργων – μπορεί να είναι όλες ευπρόσδεκτες, αλλά επίσης δεν θα ανταποκριθούν αρκετά σε ότι πραγματικά χρειάζεται.

«Αν οι πλούσιες χώρες ήταν σοβαρές για να επενδύσουν σε ανθρώπους και πλανήτη, θα ξεπερνούσαν την οικονομική μαγεία. Είναι καιρός οι κυβερνήσεις να βρουν το ηθικό τους σθένος και να φορολογήσουν τους πλουσιότερους, ώστε να μπορέσουμε να αποτρέψουμε την κλιματική καταστροφή και να βγάλουμε τους πάντες από τη φτώχεια», είπε ο Behar.

Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις στη διαδικασία «Evolution Roadmap» της Παγκόσμιας Τράπεζας θα αποτελέσουν ένα άλλο καυτό θέμα στις εαρινές συναντήσεις.

Η Oxfam επισημαίνει ότι ένας στόχος για την ανισότητα, ο οποίος δεσμεύει την Παγκόσμια Τράπεζα να κλείσει το χάσμα μεταξύ του φτωχότερου 40% και του πλουσιότερου 10%, έχει καθυστερήσει πολύ.

«Η ανάλυση της ίδιας της Παγκόσμιας Τράπεζας δείχνει ότι η ακραία οικονομική ανισότητα αποτελεί εμπόδιο στη μείωση της φτώχειας – ωστόσο ο τρέχων στόχος για την «κοινή ευημερία» είναι αδύναμος και αναποτελεσματικός. Χρειάζεται να δούμε πολύ περισσότερες πρωτοβουλίες από έναν παγκόσμιο οργανισμό επιφορτισμένο με την καταπολέμηση της φτώχειας», είπε ο Behar.

«Το ΔΝΤ χρειάζεται επίσης μια ριζική αναθεώρηση στην προσέγγισή του για την ανισότητα. Πρέπει να σταματήσουν να απαιτούν πολιτικές λιτότητας που πλήττουν περισσότερο τους φτωχότερους και αυξάνουν το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των υπολοίπων».

«Για πρώτη φορά σε 25 χρόνια, ο ακραίος πλούτος και η ακραία φτώχεια έχουν αυξηθεί ταυτόχρονα. 71 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι φτωχοποιήθηκαν μέσα σε μόλις τέσσερις μήνες πέρυσι λόγω των αυξήσεων των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων», είπε ο Behar. «Σε απάντηση, το ΔΝΤ εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας στις υπό πνιγμό  οικονομίες των φτωχότερων χωρών που τις πλήττουν όχι ως σωσίβια αλλά ως βαρίδια μολύβδου», είπε ο Behar.

ΠΗΓΗ: Oxfam