«Η καρδιά μου λέει... »

 «Η καρδιά μου λέει... »

Κινηματογραφική βδομάδα βουτηγμένη στο πένθος για τους ανθρώπους που χάθηκαν άδικα, αλλά γεμάτη διαδηλώσεις και χιλιάδες φωνές για να μη συγκαλυφθεί η εγκληματική πολιτική του κέρδους. Ούτε οι προβολές του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στη Θεσσαλονίκη, που τελειώνει την Κυριακή, αποτελούν κορυφαίο γεγονός, για τον κινηματογραφικό μας «μικρόκοσμο», όπως άλλες φορές. Γεγονός αποτελούν οι καθημερινές πορείες των φοιτητών και των εργαζομένων της Θεσσαλονίκης για το δίκιο. Αυτήν τη βδομάδα στις αίθουσες έρχεται η Αντιγόνη από τα βάθη του Χρόνου να σταθεί δίπλα μας, δείχνοντάς μας, πάντα επίκαιρη, την αντίσταση και την ανυπακοή στους Κρέοντες ανά τους αιώνες.

«Αντιγόνη» / Antigone / Σοφί Ντεράπ / 2019 / 109 λεπτά

Η Αντιγόνη, άριστη μαθήτρια και υποδειγματικό μέλος της κοινότητας, παραβαίνει τον νόμο βοηθώντας τον αδερφό της να δραπετεύσει από τη φυλακή. Καθώς ο κλοιός στενεύει διαρκώς γύρω της, αυτή ορθώνει το ανάστημά της απέναντι στις αρχές: Στην αστυνομία, στη Δικαιοσύνη, στο σωφρονιστικό σύστημα, αλλά και στον πατέρα του φίλου της, του Αίμονα. Η σθεναρή άρνηση της Αντιγόνης να συμβιβαστεί και να καταπνίξει το προσωπικό περί δικαίου αίσθημα κερδίζει την υποστήριξη των συνομηλίκων της. Απορρίπτοντας μια πρόταση που θα εξασφάλιζε το δικό της μέλλον, η Αντιγόνη επιλέγει την αγάπη και την αφοσίωση στην οικογένειά της, μια οικογένεια μεταναστών.

«Παρανόμησα αλλά θα το ξαναέκανα. Η καρδιά μου λέει να βοηθήσω τον αδερφό μου»...

Την Αντιγόνη την πρωτοείδαμε στην πλατφόρμα του 23ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, μέσα στην πανδημία. Το Φεστιβάλ, γνωστό όπως πάντα για τις εξαιρετικές ταινίες του, και εκείνη τη χρονιά, μας έκλεψε την καρδιά. Ξεχωρίσαμε την Αντιγόνη, και όχι άδικα. Στηριγμένη στον μύθο της αρχαίας τραγωδίας του Σοφοκλή, είναι μια αλληγορία προσαρμοσμένη στο σήμερα με στιβαρή σεναριακή δομή. Η Σοφί Ντεράπ, όταν πληροφορήθηκε το πραγματικό περιστατικό της αναίτιας δολοφονίας ενός νέου ανθρώπου από την αστυνομία στο Μόντρεαλ και τη συνακόλουθη απέλαση του αδερφού του, συγκλονίστηκε και αμέσως σκέφτηκε πώς θα αντιδρούσε μια σύγχρονη Αντιγόνη. Δείχνοντας τον ξεριζωμό μιας οικογένειας από τα πατρογονικά της εδάφη και τον άρρηκτο δεσμό μεταξύ των μελών της στον τόπο «προσωρινής» κατοικίας τους, καταφέρνει να αναδείξει ότι οι πρόσφυγες δεν χωράνε σε καμιά πατρίδα, είναι παντού απόκληροι και ξένοι. Η Αντιγόνη δεν θα μπει ούτε στιγμή στο δίλημμα να βάλει τον εαυτό της πάνω από την οικογένειά της, να ξεχάσει τις ρίζες της ώστε να ενσωματωθεί στον καινούργιο τόπο και να πάρει άδεια παραμονής, όταν απελαύνουν τον αδερφό της. Πατρίδα της είναι οι άνθρωποί της. Αυτούς επιλέγει, αυτούς υπερασπίζεται με κάθε τίμημα. Η Αντιγόνη δεν μένει σκυφτή. Δεν σιωπά. Ακόμα κι όταν όλοι οι συσχετισμοί είναι εναντίον της, εκείνη ορθώνει το ανάστημά της στην αδικία.

Ένα κορίτσι με αγνό βλέμμα και παλλόμενο αίμα. Η Καναδέζα Σοφί Ντεράσπ φτιάχνει τη δική της Αντιγόνη (την τραγική, του Σοφοκλή και του θηβαϊκού κύκλου), πατώντας πάνω στα διλήμματα και το πάθος εκείνης, της μυθικής, αλλά μεταφέροντάς τη στη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική συνθήκη της ανισότητας, του ρατσισμού, του μεταναστευτικού.

Εάν το ένα σκέλος της επιτυχίας της Ντεράσπ είναι η επιλογή τής πρωταγωνίστριάς της, το άλλο είναι η δεινότητα της μεταφοράς τής αρχαίς τραγωδίας στο σήμερα, αποδεικνύοντας (για πολλοστή φορά), τη διαχρονικότητα των κοινωνικών, ηθικών και υπαρξιακών διλημμάτων της. Μπορεί το ίδιο το εύρημα τής ταινίας να θέτει περιορισμούς στην πειστικότητά της, όμως το φιλμ, βραβευμένο στο τελευταίο Φεστιβάλ Ολυμπίας, είναι σίγουρα ιδανική αφορμή για το εφηβικό κοινό να έρθει σ’ επαφή με την πάντα τόσο συναρπαστική τραγωδία, με τρόπο που να το αφορά άμεσα.

Γιατί να δείτε αυτήν την ταινία με τα παιδιά σας - έφηβους; Γιατί είναι μια ταινία καρδιάς, μια ταινία που θα κάνει τα παιδιά να αναγνωρίσουν στοιχεία του εαυτού τους μέσα στα μάτια της έφηβης πρωταγωνίστριας. Είναι μια ταινία που δείχνει πως όταν κάποιος αγωνίζεται για το δίκιο, δεν είναι μόνος του. Η ακεραιότητα και η αγωνιστικότητα του χαρακτήρα της Αντιγόνης είναι το κλειδί. Σε όλους τους τόπους, σε όλους τους χρόνους.