Η κατάσταση που βιώνουν οι καρκινοπαθείς στην Ελλάδα είναι τραγική

Η κατάσταση που βιώνουν οι καρκινοπαθείς στην Ελλάδα είναι τραγική

Ο καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στον πλανήτη. Αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες. Δραματική η κατάσταση στη χώρα μας.

Το 2020 στην ΕΕ διαγνώστηκαν με καρκίνο 2,7 εκατομμύρια άτομα και άλλα 1,3 εκατομμύρια έχασαν τη ζωή τους, μεταξύ αυτών και πάνω από 2.000 νέοι, ενώ τα κρούσματα καρκίνου αναμένεται να αυξηθούν κατά 24% έως το 2035, καθιστώντας τον την κύρια αιτία θανάτου στην ΕΕ.

Η τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Μητρώου Ανισοτήτων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OOΣΑ) για τον Καρκίνο (1/2/2023) δείχνει 

• Ο καρκίνος, που ευθύνεται για το 26% των συνολικών θανάτων, είναι η δεύτερη αιτία θνησιμότητας στην ΕΕ μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
• Η διαφορά στα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο μεταξύ των χωρών είναι σχεδόν διπλάσια, ενώ οι σχετικές αποκλίσεις μεταξύ των φύλων είναι μεγάλες.
• Στη θνησιμότητα από καρκίνο οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες είναι εκτεταμένες. Το φαινόμενο αυτό εξηγείται εν μέρει από τη διαφορετική έκθεση σε παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η επιβλαβής κατανάλωση αλκοόλ ή η ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι γενικοί παράγοντες κινδύνου τείνουν να είναι πιο διαδεδομένοι στους άνδρες και στις ομάδες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλού μορφωτικού επιπέδου.
• Όσον αφορά την παροχή υψηλής ποιότητας αντικαρκινικής περίθαλψης, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες της ΕΕ διαφέρουν. Ορισμένες χώρες έχουν επαρκή εξοπλισμό, αλλά αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε ειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό, ενώ άλλες χώρες έχουν μεγάλο αριθμό ειδικευμένων ιατρών, αλλά δεν διαθέτουν, π.χ., εξοπλισμό ακτινοθεραπείας.
• Οι δαπάνες για την πρόληψη αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μόνο το 3,4% των συνολικών δαπανών για την υγεία.
  
  
  

Το παράδειγμα της Ακτινοθεραπείας και του Γενικού Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Πειραιά «Μεταξά»

Με βάση τα διεθνή στάνταρ, για να καλυφθούν οι ανάγκες των καρκινοπαθών σε ακτινοθεραπεία πρέπει να λειτουργούν 6 Ακτινοθεραπευτικά Μηχανήματα - Γραμμικοί Επιταχυντές ανά 1 εκατ. κατοίκους. Στην Ελλάδα λειτουργούν λιγότερα από 3 Ακτινοθεραπευτικά Μηχανήματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού στα δημόσια νοσοκομεία και, συμπεριλαμβανομένων και των ιδιωτικών, 3,5 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Ακτινοθεραπείες κατ' έτος χρειάζονται 35.000 καρκινοπαθείς στη χώρα μας. Με βάση τις δυνατότητες των μηχανημάτων (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), τις ώρες λειτουργίας (μόνο πρωί) και την αδυναμία προσφυγής όλο και περισσότερων ασθενών στον ιδιωτικό τομέα, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι αποκλείονται τουλάχιστον 13.000 καρκινοπαθείς από τις ακτινοθεραπείες.

Η κατάσταση στη ΜΕΘ είναι τραγική, καθώς αναπτύχθηκαν επιπλέον 5 κρεβάτια στα 6 που προϋπήρχαν, σε ακατάλληλο χώρο, με συνέπεια το στρίμωγμα των ασθενών σε απαράδεκτα κοντινή απόσταση. Ο Χειρουργικός Τομέας του νοσοκομείου εξωθείται σε επιπλέον συρρίκνωση, λόγω της έλλειψης αναισθησιολόγων. Τραγική είναι και η υποστελέχωση στο Φαρμακευτικό Τμήμα του νοσοκομείου. Η δυναμικότητα του Τμήματος μειώνεται στο 50% των οργανικών θέσεων, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η κάλυψη των ασθενών όσον αφορά τις φαρμακευτικές τους ανάγκες, ενώ τίθεται και θέμα ασφάλειας των διαδικασιών. Η Νοσηλευτική Υπηρεσία αντιμετωπίζει τεράστιες ελλείψεις προσωπικού, με κενές 146 οργανικές θέσεις. Το Τμήμα των Τραυματιοφορέων στενάζει κάτω από την τραγική έλλειψη προσωπικού, με τους εναπομείναντες 9 συναδέλφους να βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Στο Ακτινολογικό Τμήμα λειτουργούν 1 αξονικός τομογράφος, 1 μαστογράφος, 3 υπερηχοτομογράφοι, 1 ψηφιακό ακτινολογικό μηχάνημα νέας γενιάς, σύστημα στερεοτακτικής βιοψίας μαστού, PetCT και άλλα νέας γενιάς μηχανήματα, αλλά ο εξοπλισμός αυτός δεν συνοδεύεται και από την ανάλογη αύξηση του προσωπικού ώστε να λειτουργήσει. Αντίθετα, με το πέρασμα των χρόνων επήλθε δραματική μείωσή του. Ενώ πριν 10 χρόνια το τμήμα καλυπτόταν από 14 ιατρούς (χωρίς τότε να υπάρχει το σύνολο του προαναφερθέντος εξοπλισμού), τώρα έχουν απομείνει μόνο 6!

Το παράδειγμα της εξατομικευμένης θεραπείας

Η εξατομικευμένη θεραπεία σηματοδοτεί και τη νέα εποχή της Ογκολογίας του 21ου αιώνα. Οι βιοδείκτες, οι καρκινικοί δείκτες (μοριακές εξετάσεις που πραγματοποιούνται στον όγκο, με αποτέλεσμα να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας του ασθενούς) είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με τη σωστή ογκολογική θεραπεία και το δικαίωμα της καθολικής και δωρεάν πρόσβασης όλων των ασθενών με ιατρικές ενδείξεις σε αυτά. Χωρίς αυτούς τους κρίσιμους δείκτες, οι οποίοι αποτελούν τη βάση της εξατομικευμένης θεραπείας των ασθενών, δεν μπορεί να προχωρήσει η «ιατρική ακριβείας». Ενα παράδειγμα: Το Τμήμα Γενετικής του Νοσοκομείου «Ο Αγιος Σάββας» είναι το μοναδικό Τμήμα στη χώρα στο οποίο εκτελούνται περισσότερες από 30 διαφορετικές εξετάσεις, καθώς και Γενετική Συμβουλευτική για τα κληρονομούμενα καρκινικά σύνδρομα.

Το εμπορευματοποιημένο ΕΣΥ σπρώχνει τους καρκινοπαθείς στην ιδιωτική Υγεία

Οι ευθύνες όλων των οπαδών της εμπορευματοποιημένης Υγείας είναι βαρύτατες. Με την πολιτική τους εμπορευματοποιείται περαιτέρω το δημόσιο σύστημα Υγείας, συνέχισαν ο ένας μετά τον άλλον την υποχρηματοδότηση, αρνήθηκαν να προχωρήσουν σε προσλήψεις μόνιμου υγειονομικού προσωπικού, επιχειρούν τη συγχώνευση νοσοκομείων, βάζουν από το παράθυρο ιδιώτες στη λειτουργία των δομών και υπηρεσιών και οδηγούν τους ασθενείς στα επιχειρηματικά κοράκια της ιδιωτικής Υγείας. Κάπου και κάπως, σε ένα από τα στάδια που προαναφέρθηκαν, ο ασθενής θα χρειαστεί να χρυσοπληρώσει άμεσα, ενώ η έμμεση πληρωμή με τεράστια συμμετοχή είναι δεδομένη. Τα νοσοκομεία μετατρέπονται μέρα με τη μέρα σε επιχειρήσεις, με ασθενείς - πελάτες και εργαζόμενους με πετσοκομμένα δικαιώματα. Ειδικά στο θέμα των καρκινοπαθών, το «νέο ΕΣΥ» (Εμπορευματοποιημένο Σύστημα Υγείας) σπρώχνει τους καρκινοπαθείς στην ιδιωτική Υγεία. Η πολυπαραγοντικότητα της νόσου του καρκίνου, καθώς και η πρόληψη και προστασία, είναι θέμα της συνολικότερης επιστήμης της Δημόσιας Υγείας το οποίο ξεφεύγει από τους σκοπούς του παρόντος άρθρου. Για παράδειγμα, συγκεκριμένοι τύποι καρκίνου είναι άμεσα συνδεδεμένοι με το εργασιακό περιβάλλον και το επάγγελμα. Ακόμα κι απ' αυτήν τη σκοπιά φωτίζεται ζωντανά η αναγκαιότητα μιας άλλης κοινωνίας, που στο επίκεντρο θα βάζει την προστασία της ζωής και του περιβάλλοντος.

Όπως και να 'χει, το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχει σοβαρή απόκλιση μεταξύ των δυνατοτήτων και της καθολικής αξιοποίησής τους στον πληθυσμό οφείλεται ακριβώς στην πολιτική που ακολουθείται και θεωρεί την υγεία εμπόρευμα.

ΠΗΓΗ: Ριζοσπάστης, ΟΟΣΑ