Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο πυροδότησαν μια έκρηξη ανισότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19

 Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο πυροδότησαν μια έκρηξη ανισότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19

Οι μισές από τις φτωχότερες χώρες είδαν μείωση των δαπανών για την υγεία παρά την πανδημία, ενώ το 95 τοις εκατό όλων των χωρών πάγωσαν ή ακόμη και μείωσαν τους φόρους στους πλούσιους και τις εταιρείες

Οι πλούσιες και οι φτωχές χώρες έχουν επιδεινώσει μια έκρηξη οικονομικής ανισότητας από το ξέσπασμα της πανδημίας από το 2020, αποκαλύπτει νέα έρευνα της Oxfam και της Development Finance International (DFI). 

Η συντριπτική πλειοψηφία των κυβερνήσεων μείωσε τα μερίδιά τους στις δαπάνες για την υγεία, την εκπαίδευση και την κοινωνική προστασία. Ταυτόχρονα, αρνήθηκαν να αυξήσουν τους φόρους στα υπερβολικά κέρδη και στα ύψη του πλούτου.

Η δέσμευση για τη μείωση του δείκτη ανισότητας του 2022 (Δείκτης CRI) είναι η πρώτη λεπτομερής ανάλυση του είδους των πολιτικών και των ενεργειών για την καταπολέμηση της ανισότητας που ενδέχεται να είχαν ακολουθήσει 161 χώρες κατά τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας. 

Ο δείκτης δείχνει ότι παρά τη χειρότερη υγειονομική κρίση εδώ και έναν αιώνα, οι μισές χώρες χαμηλού και χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος μείωσαν το μερίδιό τους στις δαπάνες για την υγεία στους προϋπολογισμούς τους. Σχεδόν οι μισές χώρες μείωσαν το μερίδιό τους που πηγαίνει στην κοινωνική προστασία, ενώ το 70 τοις εκατό μείωσαν το μερίδιό τους για την εκπαίδευση.

Καθώς τα επίπεδα φτώχειας αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ και οι εργαζόμενοι πάλευαν με υψηλές τιμές δεκαετιών, τα δύο τρίτα των χωρών δεν κατάφεραν να αυξήσουν τον κατώτατο μισθό τους σύμφωνα με την οικονομική ανάπτυξη. Παρά την τεράστια πίεση στα δημόσια οικονομικά, 143 από τις 161 χώρες πάγωσαν τους φορολογικούς συντελεστές στους πλουσιότερους πολίτες τους και 11 χώρες τους μείωσαν και άλλο. 

Η Γαλλία έπεσε πέντε θέσεις στον δείκτη, μετά τη μείωση των εταιρικών φορολογικών συντελεστών και την εξάλειψη του φόρου περιουσίας, συνολικά το 2019. Η Ιορδανία μείωσε το μερίδιό της στον προϋπολογισμό για τις δαπάνες υγείας κατά ένα πέμπτο, παρά την πανδημία. Η Νιγηρία δεν ενημέρωσε τον κατώτατο μισθό της πριν από την πανδημία και οι ΗΠΑ δεν έχουν αυξήσει τον ομοσπονδιακό κατώτατο μισθό από το 2009.

«Ο δείκτης μας δείχνει ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις απέτυχαν εντελώς να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να αντιμετωπίσουν την έκρηξη της ανισότητας που δημιουργήθηκε από τον COVID-19. Διέλυσαν τις δημόσιες υπηρεσίες όταν οι άνθρωποι τις χρειάζονταν περισσότερο και αντ' αυτού άφησαν δισεκατομμυριούχους και μεγάλες εταιρείες να αποκομίσουν κέρδη ρεκόρ. Υπάρχουν μερικά καλά νέα για γενναίες κυβερνήσεις από την Καραϊβική έως την Ασία που αντιστρέφουν αυτήν την τάση, λαμβάνοντας ισχυρά βήματα για να κρατήσουν υπό έλεγχο την ανισότητα», δήλωσε η Gabriela Bucher, Εκτελεστική Διευθύντρια της Oxfam International.

Ισχυρές ενέργειες για τη μείωση της ανισότητας λήφθηκαν τόσο από χώρες χαμηλού όσο και μεσαίου εισοδήματος:

• Η Κόστα Ρίκα αύξησε τον υψηλότερο φόρο εισοδήματός της κατά 10 τοις εκατό και η Νέα Ζηλανδία κατά 6 τοις εκατό. 
• Η Κατεχόμενη Παλαιστινιακή Επικράτεια αύξησε τις κοινωνικές δαπάνες της από 37 σε 47 τοις εκατό του συνολικού προϋπολογισμού της. 
• Τα Μπαρμπάντος εισήγαγαν ένα ολοκληρωμένο σύνολο νόμων για τη βελτίωση των εργασιακών δικαιωμάτων των γυναικών και οι Μαλδίβες εισήγαγαν τον πρώτο εθνικό κατώτατο μισθό.

Καθώς οι Υπουργοί Οικονομικών συγκεντρώνονται στην Ουάσιγκτον για τις Ετήσιες Συναντήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν μια παγκόσμια οικονομία που καθιστά ολοένα και πιο δύσκολη την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού τους. Ενώ διοχέτευαν τρισεκατομμύρια στις δικές τους οικονομίες, οι πλούσιες χώρες δεν κατάφεραν να αυξήσουν τη βοήθεια κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η οικονομική ανισότητα και η φτώχεια στις φτωχές χώρες επιδεινώνονται περαιτέρω από την επιμονή του ΔΝΤ σε νέα μέτρα λιτότητας για τη μείωση των χρεών και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

«Η συζήτηση έχει μετατοπιστεί καταστροφικά από το πώς αντιμετωπίζουμε τις οικονομικές επιπτώσεις του COVID-19 στο πώς μειώνουμε το χρέος μέσω βίαιων περικοπών δημόσιων δαπανών και πάγωμα πληρωμών. Με τη βοήθεια του ΔΝΤ, ο κόσμος υπνοβατεί με μέτρα που θα αυξήσουν περαιτέρω την ανισότητα. Πρέπει να ξυπνήσουμε και να μάθουμε τα μαθήματα μας. Η πρόληψη τεράστιων αυξήσεων της ανισότητας είναι απολύτως πρακτική και κοινή λογική. Η ανισότητα είναι μια επιλογή πολιτικής, οι κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσουν να βάζουν πρώτα τους πλουσιότερους και τελευταίους τους απλούς ανθρώπους», λέει ο Μάθιου Μάρτιν, Διευθυντής του DFI.

Η ανάλυση της Oxfam και του DFI δείχνει ότι με βάση τα στοιχεία του ΔΝΤ, τα τρία τέταρτα όλων των χωρών παγκοσμίως σχεδιάζουν περαιτέρω περικοπές στις δαπάνες τα επόμενα πέντε χρόνια, συνολικού ύψους 7,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Το 2021, οι χώρες με χαμηλότερο εισόδημα ξόδεψαν το 27,5 τοις εκατό των προϋπολογισμών τους για την αποπληρωμή των χρεών τους - διπλάσιο από αυτό που ξόδεψαν για την εκπαίδευσή τους, τέσσερις φορές περισσότερο από εκείνο της υγείας και σχεδόν 12 φορές το ποσό της κοινωνικής προστασίας. 

«Για κάθε δολάριο που δαπανάται για την υγεία, οι αναπτυσσόμενες χώρες πληρώνουν τέσσερα δολάρια για αποπληρωμή χρέους σε πλούσιους πιστωτές. Η συνολική ελάφρυνση του χρέους και οι υψηλότεροι φόροι στους πλούσιους είναι απαραίτητες για να τους επιτρέψουν να μειώσουν δραματικά την ανισότητα», είπε ο Μάρτιν.

Παρά το ιστορικό προηγούμενο, σχεδόν όλες οι χώρες απέτυχαν να αυξήσουν τη φορολογία για τους πλουσιότερους ή να φορολογήσουν τα απροσδόκητα κέρδη κατά τη διάρκεια της κρίσης του COVID. Μετά την επιδημία γρίπης του 1918, την ύφεση της δεκαετίας του 1930 και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλές πλούσιες χώρες αύξησαν τους φόρους στους πλουσιότερους και εισήγαγαν φόρους στα απροσδόκητα κέρδη των επιχειρήσεων. Χρησιμοποίησαν αυτά τα έσοδα για τη δημιουργία συστημάτων εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής προστασίας. Η φορολόγηση των πλουσιότερων και απροσδόκητων κερδών μπορεί να δημιουργήσει τρισεκατομμύρια δολάρια σε φορολογικά έσοδα.

«Οι κυβερνητικοί ηγέτες στην Ουάσιγκτον αντιμετωπίζουν μια επιλογή: να οικοδομήσουν ίσες οικονομίες όπου ο καθένας πληρώνει το μερίδιο που του αναλογεί ή να συνεχίσει να αυξάνει το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των υπολοίπων, προκαλώντας τεράστια, περιττά δεινά», είπε ο Bucher.

ΠΗΓΗ: Oxfam