Χιλιάδες λαϊκές κατοικίες στο σφυρί Μειώθηκε η ιδιοκατοίκηση από 84,6% στο 73%

 Χιλιάδες λαϊκές κατοικίες στο σφυρί Μειώθηκε η ιδιοκατοίκηση από 84,6% στο 73%

Ένα πογκρόμ χιλιάδων νέων πλειστηριασμών αναμένεται από Σεπτέμβρη, οπότε ξαναρχίζει η διαδικασία σε βάρος της λαϊκής κατοικίας. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2022 έγιναν πάνω από 17.500 πλειστηριασμοί κατοικιών που έχουν δημεύσει οι τράπεζες εξαιτίας των «κόκκινων» δανείων, με το 1/4 απ' αυτές να αλλάζουν χέρια.

Ο στόχος μέχρι το τέλος της χρονιάς είναι να φτάσουν οι πλειστηριασμοί τις 40.000, υλοποιώντας και μ' αυτόν τον τρόπο τις κατευθύνσεις κυβέρνησης και ΕΕ για την απομείωση των «κόκκινων» δανείων. Θυμίζουμε ότι η «αντιμετώπισή» τους είναι από τα βασικά προαπαιτούμενα της «μεταμνημονιακής εποπτείας», που η κυβέρνηση πανηγύρισε τη «λήξη» της πριν από λίγες μέρες, δίνοντας τη σκυτάλη στα μνημόνια διαρκείας της ΕΕ.

Οι ρυθμοί των πλειστηριασμών αναμένεται να ανέβουν κι άλλο τη χρονιά που έρχεται, με δεδομένο ότι η ακρίβεια τσακίζει τα λαϊκά νοικοκυριά και δημιουργεί καινούργια «κόκκινα» δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, που εντείνουν τους εκβιασμούς και επιταχύνουν τις διαδικασίες για νέες δημεύσεις.

Ενδεικτικά, ένα στα τρία (32%) στεγαστικά δάνεια που είχαν ρυθμιστεί τον προηγούμενο χρόνο, έχει «κοκκινίσει» εκ νέου. Η ονομαστική αξία των «κόκκινων» δανείων που έχουν στην κατοχή τους οι «Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις» (ΕΔΑΔΠ), τα γνωστά «κοράκια», έχει ξεπεράσει τα 87,6 δισ. ευρώ, ενώ κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους ο όγκος τους αυξήθηκε κατά 7,9 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το τέλος του 2021.

Σε ό,τι αφορά τα ενοίκια, μόνο το δεύτερο τρίμηνο του 2022 καταγράφονται ενδεικτικά οι εξής αυξήσεις σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους: Στο υπόλοιπο Αττικής 16,2%, στα ανατολικά 14,3%, στα βόρεια προάστια της Αθήνας 9,1% και στα νότια 5,9%, στον Πειραιά 11,1% και στα προάστιά του 6,9%, στο υπόλοιπο του νομού Θεσσαλονίκης 14,7%.

Ιδιαίτερα οξυμένο είναι το πρόβλημα της φοιτητικής στέγης, με το κόστος να εκτινάσσεται ακόμα και πάνω από 40% σε σχέση με πέρυσι (ενδεικτικά, 43% στην Πάτρα, 25% στη Θεσσαλονίκη, 26% στην Αθήνα κ.ο.κ.).

Τα στοιχεία αυτά γίνονται ακόμα πιο αποκαλυπτικά αν υπολογίσει κανείς ότι πλέον στη χώρα μας το 30% των νοικοκυριών ζει στο ενοικιοστάσιο, ενώ νοικάρηδες και ιδιοκτήτες επιβαρύνονται με το υψηλότερο κόστος για τη στέγη αναλογικά με το εισόδημά τους συγκριτικά με όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, που δεν περιλαμβάνουν τα αλλεπάλληλα κύματα της ακρίβειας το τελευταίο 10μηνο, τα ελληνικά νοικοκυριά πληρώνουν περίπου το 40% του εισοδήματός τους για τη στέγη (δόσεις δανείων, ενοικίων, φόροι, λογαριασμοί «κοινής ωφέλειας» κ.ά.). Το ποσοστό αυτό αυξάνεται εξαιτίας της αύξησης του κόστους από τη μια και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος από την άλλη.

Περιορίζεται σταθερά η ιδιοκατοίκηση

Μετά απ' όλα αυτά, καμία εντύπωση δεν προκαλεί το γεγονός ότι η ιδιοκατοίκηση μειώνεται σταθερά στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ενώ κατείχε διαχρονικά ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανάμεσα στα κράτη - μέλη της ΕΕ. Σήμερα, το 73% των νοικοκυριών διαμένουν σε ιδιόκτητη κατοικία (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ), όταν το 2005 το ποσοστό αυτό βρισκόταν στο 84,6%!

Η μεγάλη πτώση ξεκίνησε μετά το 2010 και κλιμακώθηκε στη διάρκεια της προηγούμενης καπιταλιστικής κρίσης. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι το 2011 τα νοικοκυριά που διέμεναν σε ιδιόκτητη κατοικία είχαν αυξηθεί κατά 1 εκατ. (ή κατά 48,2%) σε σύγκριση με το 1981 και κατά 620.000 (ή κατά 25,9%) σε σχέση με το 1991.

Ανάμεσα στους παράγοντες που επέδρασαν και επιδρούν, πέρα από την αύξηση του κόστους της στέγης με τα πρόσθετα μνημονιακά χαράτσια που ήρθαν για να μείνουν, τους πλειστηριασμούς και την κατακόρυφη αύξηση των λογαριασμών του ρεύματος, είναι και η κατάργηση μετά το 2012 του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και άλλων προγραμμάτων για τη λαϊκή στέγη, που στη συγκρότησή τους από το κράτος έπαιξαν καθοριστικό ρόλο οι αγώνες του εργατικού - λαϊκού κινήματος σε προηγούμενες περιόδους.

Νέο σχέδιο από τις τράπεζες

 «Νέα στεγαστικά προγράμματα» για την αγορά κατοικίας μέσω πλειστηριασμών αναμένεται να προωθήσουν οι τράπεζες από το φθινόπωρο, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τη ζήτηση στη στεγαστική πίστη αλλά και να διευκολύνουν τη μεταβίβαση ακινήτων μέσω της πλατφόρμας e-auction. «Τα νέα στεγαστικά προγράμματα» θα αφορούν ακίνητα που βγαίνουν στον πλειστηριασμό από άλλη τράπεζα και όχι από την τράπεζα που δίνει το δάνειο, διευρύνοντας έτσι την περίμετρο των προς χρηματοδότηση ακινήτων αλλά και των δυνητικών πελατών για την αγορά κατοικίας.

Μέχρι σήμερα οι τράπεζες χρηματοδοτούν την αγορά κατοικίας για ακίνητα που είναι ήδη στην κυριότητά τους ή για τα ακίνητα που βγάζουν στον πλειστηριασμό οι ίδιες ως επισπεύδουσες.

Σύμφωνα με στοιχεία από την πλατφόρμα e-auction, το α΄ εξάμηνο του 2022 πραγματοποιήθηκαν 17.620 πλειστηριασμοί ακινήτων, από τους οποίους γόνιμοι ήταν 4.190, δηλαδή 1 στα 4 ακίνητα άλλαξε χέρια, ενώ άλλοι 13.430 υπήρξαν άγονοι. Η διαφορά σε σχέση με προηγούμενες χρονιές είναι ότι τα ακίνητα που μεταβιβάστηκαν ήταν κυρίως σε ιδιώτες και όχι στους ίδιους τους επισπεύδοντες, δηλαδή τις τράπεζες ή τις εταιρείες διαχείρισης. Σύμφωνα με στοιχεία της Intrum, ενώ το δεύτερο εξάμηνο του 2021 η συμμετοχή τρίτων επί των διενεργηθέντων πλειστηριασμών δεν ξεπερνούσε το 6%, το πρώτο τρίμηνο του 2022 προσέγγισε το 10% και το δεύτερο τρίμηνο το 13,5%, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία της doValue, από το 27% των πλειστηριασμών που πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία, το μεγαλύτερο μέρος κατακυρώθηκε σε τρίτους.

Τα κοράκια εν δράσει…

Επιμέλεια: Π.Ε.

ΠΗΓΗ: Ριζοσπάστης, Καθημερινή