Παγκόσμια Τράπεζα: Ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού αυξάνεται εν μέσω απότομης επιβράδυνσης της ανάπτυξης

 Παγκόσμια Τράπεζα: Ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού αυξάνεται εν μέσω απότομης επιβράδυνσης της ανάπτυξης

Επιδεινώνοντας τη ζημιά από την πανδημία του COVID-19, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει μεγεθύνει την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία εισέρχεται σε μια παρατεταμένη περίοδο ασθενούς ανάπτυξης και αυξημένου πληθωρισμού, σύμφωνα με τη τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τις  παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές . Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού, με δυνητικά επιβλαβείς συνέπειες για τις οικονομίες μεσαίου και χαμηλού μεγέθους.

Η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να υποχωρήσει από 5,7 τοις εκατό το 2021 σε 2,9 τοις εκατό το 2022 — σημαντικά χαμηλότερα από 4,1 τοις εκατό που αναμενόταν τον Ιανουάριο. Αναμένεται να κυμανθεί γύρω από αυτόν τον ρυθμό το 2023-2024, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία διακόπτει τη δραστηριότητα, τις επενδύσεις και το εμπόριο βραχυπρόθεσμα, η κλειστή ζήτηση εξασθενεί και η δημοσιονομική και νομισματική πολιτική περιορίζεται. Ως αποτέλεσμα της ζημίας από την πανδημία και τον πόλεμο, το επίπεδο του κατά κεφαλήν εισοδήματος στις αναπτυσσόμενες οικονομίες φέτος θα είναι σχεδόν 5 τοις εκατό κάτω από την προ-πανδημική τάση του.

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία, τα lockdown στην Κίνα, οι διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας και ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού σφυροκοπούν την ανάπτυξη. Για πολλές χώρες, η ύφεση θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί », δήλωσε ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας  Ντέιβιντ Μάλπας . «Οι αγορές προσβλέπουν, επομένως ότι είναι επείγον να ενθαρρυνθεί η παραγωγή και να αποφευχθούν οι εμπορικοί περιορισμοί. Απαιτούνται αλλαγές στη δημοσιονομική, νομισματική, πολιτική για το κλίμα και το χρέος για να αντιμετωπιστεί η κακή κατανομή κεφαλαίων και η ανισότητα».

Η έκθεση Global Economic Prospects του Ιουνίου   προσφέρει την πρώτη συστηματική αξιολόγηση του τρόπου σύγκρισης των τρεχουσών παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών με τον στασιμοπληθωρισμό της δεκαετίας του 1970 - με ιδιαίτερη έμφαση στο πώς ο στασιμοπληθωρισμός θα μπορούσε να επηρεάσει τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Η ανάκαμψη από τον στασιμοπληθωρισμό της δεκαετίας του 1970 απαιτούσε απότομες αυξήσεις στα επιτόκια στις μεγάλες προηγμένες οικονομίες, οι οποίες έπαιξαν εξέχοντα ρόλο στην πυροδότηση μιας σειράς χρηματοοικονομικών κρίσεων στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες.

«Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες θα πρέπει να εξισορροπήσουν την ανάγκη διασφάλισης της δημοσιονομικής βιωσιμότητας με την ανάγκη να μετριαστούν οι επιπτώσεις των σημερινών αλληλεπικαλυπτόμενων κρίσεων στους φτωχότερους πολίτες τους»,  δήλωσε ο  Ayhan Kose,  Διευθυντής της Ομάδας Προοπτικών της Παγκόσμιας Τράπεζας. «Η σαφής κοινοποίηση  των αποφάσεων νομισματικής πολιτικής, η μόχλευση αξιόπιστων πλαισίων νομισματικής πολιτικής και η προστασία της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας μπορούν να εδραιώσουν αποτελεσματικά τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό και να μειώσουν το ποσό της σύσφιξης της πολιτικής που απαιτείται για να επιτευχθούν οι επιθυμητές επιπτώσεις στον πληθωρισμό και τη δραστηριότητα.”  

Η τρέχουσα συγκυρία μοιάζει με τη δεκαετία του 1970 σε τρεις βασικές πτυχές: επίμονες διαταραχές από την πλευρά της προσφοράς που τροφοδοτούν τον πληθωρισμό, πριν από μια παρατεταμένη περίοδο εξαιρετικά διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής στις μεγάλες προηγμένες οικονομίες, προοπτικές αποδυνάμωσης της ανάπτυξης και ευπάθειες που αντιμετωπίζουν οι αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες. στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής που θα χρειαστεί για τον περιορισμό του πληθωρισμού.

Ωστόσο, το επεισόδιο που βρίσκεται σε εξέλιξη διαφέρει επίσης από τη δεκαετία του 1970 σε πολλαπλές διαστάσεις: το δολάριο είναι ισχυρό, μια έντονη αντίθεση με τη σοβαρή αδυναμία του στη δεκαετία του 1970. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις στις τιμές των εμπορευμάτων είναι μικρότερες. και οι ισολογισμοί των μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων είναι γενικά ισχυροί. Το πιο σημαντικό, σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1970, οι κεντρικές τράπεζες σε προηγμένες οικονομίες και πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν πλέον σαφείς εντολές για σταθερότητα των τιμών και, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έχουν δημιουργήσει ένα αξιόπιστο ιστορικό επίτευξης των στόχων τους για τον πληθωρισμό.

Ο παγκόσμιος πληθωρισμός αναμένεται να μετριαστεί το επόμενο έτος, αλλά πιθανότατα θα παραμείνει πάνω από τους στόχους για τον πληθωρισμό σε πολλές οικονομίες. Η έκθεση σημειώνει ότι εάν ο πληθωρισμός παραμείνει υψηλός, η επανάληψη της επίλυσης του προηγούμενου επεισοδίου στασιμοπληθωρισμού θα μπορούσε να μεταφραστεί σε απότομη παγκόσμια ύφεση μαζί με χρηματοπιστωτικές κρίσεις σε ορισμένες αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Η έκθεση προσφέρει επίσης νέες πληροφορίες για το πώς οι επιπτώσεις του πολέμου στις ενεργειακές αγορές θολώνουν τις προοπτικές παγκόσμιας ανάπτυξης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε σε άνοδο των τιμών σε ένα ευρύ φάσμα εμπορευμάτων που σχετίζονται με την ενέργεια. Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας θα μειώσουν τα πραγματικά εισοδήματα, θα αυξήσουν το κόστος παραγωγής, θα ενισχύσουν τις χρηματοοικονομικές συνθήκες και θα περιορίσουν τη μακροοικονομική πολιτική, ιδίως στις χώρες εισαγωγής ενέργειας.

Η ανάπτυξη στις προηγμένες οικονομίες προβλέπεται να επιβραδυνθεί απότομα από 5,1 τοις εκατό το 2021 σε 2,6 τοις εκατό το 2022 — 1,2 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τις προβλέψεις τον Ιανουάριο. Η ανάπτυξη αναμένεται να μετριαστεί περαιτέρω στο 2,2% το 2023, αντανακλώντας σε μεγάλο βαθμό την περαιτέρω χαλάρωση της στήριξης της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που παρέχεται κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Μεταξύ των αναδυόμενων αγορών και των αναπτυσσόμενων οικονομιών, η ανάπτυξη προβλέπεται επίσης να μειωθεί από 6,6 τοις εκατό το 2021 σε 3,4 τοις εκατό το 2022 — πολύ κάτω από τον ετήσιο μέσο όρο του 4,8 τοις εκατό την περίοδο 2011-2019. Οι αρνητικές επιπτώσεις από τον πόλεμο θα αντισταθμίσουν περισσότερο από οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη ώθηση σε ορισμένους εξαγωγείς εμπορευμάτων από τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας. Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2022 έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω στο 70% σχεδόν των Αναδυόμενων Αγορών και Αναπτυσσόμενων Οικονομιών, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων χωρών εισαγωγής εμπορευμάτων καθώς και των τεσσάρων πέμπτων των χωρών χαμηλού εισοδήματος.

Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για αποφασιστική δράση παγκόσμιας και εθνικής πολιτικής για την αποτροπή των χειρότερων συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία για την παγκόσμια οικονομία. Αυτό θα περιλαμβάνει παγκόσμιες προσπάθειες για τον περιορισμό της ζημίας σε όσους επλήγησαν από τον πόλεμο, για την άμβλυνση του πλήγματος από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου και των τροφίμων, για την επιτάχυνση της ελάφρυνσης του χρέους και για την επέκταση των εμβολιασμών σε χώρες χαμηλού εισοδήματος. Θα περιλαμβάνει επίσης σθεναρές απαντήσεις στον εφοδιασμό σε εθνικό επίπεδο, διατηρώντας παράλληλα την καλή λειτουργία των παγκόσμιων αγορών βασικών προϊόντων.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, επιπλέον, θα πρέπει να απέχουν από στρεβλωτικές πολιτικές, όπως οι έλεγχοι τιμών(!!;; σ.Εφ.Π), οι επιδοτήσεις και οι απαγορεύσεις εξαγωγών, που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την πρόσφατη αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων. Στο δύσκολο περιβάλλον του υψηλότερου πληθωρισμού, της ασθενέστερης ανάπτυξης, των αυστηρότερων χρηματοοικονομικών συνθηκών και του περιορισμένου χώρου δημοσιονομικής πολιτικής, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επαναπροτεραιοποιήσουν τις δαπάνες προς στοχευμένη ανακούφιση για τους ευάλωτους πληθυσμούς.

ΠΗΓΗ: Worldbank