Η καύση των σκουπιδιών δολοφονεί και το περιβάλλον και τους ανθρώπους

 Η καύση των σκουπιδιών δολοφονεί και το περιβάλλον και τους ανθρώπους

Εδώ και δυο χρόνια, από την πρώτη μέρα σχεδόν της παρουσίας της στο δημοτικό συμβούλιο,  η ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ με πολλαπλές παρεμβάσεις της   (προτάσεις- ερωτήσεις) ζητούσε την πραγματοποίηση ειδικής συζήτησης για το μείζον θέμα της σχεδιαζόμενης καύσης απορριμμάτων στην πόλη μας στο εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ. Τα σχετικά ψηφίσματα που κατέθετε (όπως και άλλες παρατάξεις του δημοτικού συμβουλίου) εναντίωσης σε αυτή την επικίνδυνη κατά την γνώμη μας προοπτική,  δεν έγιναν  ποτέ δεκτά από την πλειοψηφία που πρόσκειται στον δήμαρχο γνωστού φανατικού υπερασπιστή της καύσης!

Κάτω από την συνεχή πίεση που ασκήσαμε ο δήμαρχος έθεσε σχετικό θέμα σε πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου.

Η ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ πρότεινε την συμμετοχή στην συζήτηση ειδικών επιστημόνων για την καλύτερη ενημέρωση των συμβούλων. Για τους πολίτες ούτε λόγος αφού αυτή η συζήτηση έγινε διαδικτυακά όπως όλες οι συνεδριάσεις του συμβουλίου εδώ και 2 χρόνια περίπου.

 Η ΠΟΛΗ ΑΛΛΙΩΣ προσκάλεσε τον κύριο Κώστα Νικολάου (Δρ Χημικός Περιβαλλοντολόγος, Επισκέπτης Καθηγητής Οικολογίας και Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας του  ΑΠΘ ) ο οποίος δέχτηκε να συμμετάσχει στην συζήτηση και τον ευχαριστούμε πολύ.  

Παραθέτουμε μια περίληψη της ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας εισήγησης του.

Η διαχείριση των απορριμμάτων σήμερα…

Τα αστικά στερεά απορρίμματα (ΑΣΑ) αποτελούν μια από τις σημαντικότερες αιτίες υποβάθμισης του ελληνικού αστικού και φυσικού περιβάλλοντος απειλώντας την υγεία των πολιτών με επιπλέον επιπτώσεις οικονομικές και κοινωνικές.

Με δεδομένο ότι στην Ελλάδα σήμερα είναι ανεπιθύμητο κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά το γεγονός ότι τα ΑΣΑ καταλήγουν είτε σε χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) είτε σε χώρους υγειονομικής ταφής

απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), προωθείται πανελλαδικά η εγκατάσταση εργοστασίων καύσης – ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, με προφανές το ενδιαφέρον των πολυεθνικών και εθνικών εταιρειών, αφού η διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να αποφέρει κέρδη.

Η επιλογή της καύσης παίρνει ακόμα πιο δραματικά χαρακτηριστικά, καθότι έρχεται να προστεθεί επιβαρυντικά στις επιπτώσεις στην υγεία, την κοινωνία και την οικονομία από την πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19).

Η καύση των απορριμμάτων. Μια νέα απειλή για την υγεία.

Επιπτώσεις της καύσης των ΑΣΑ στο περιβάλλον και την υγεία.

Η μέθοδος της θερμικής επεξεργασίας – καύσης – αποτέφρωσης – πυρόλυσης – αεριοποίησης των ΑΣΑ οδηγεί σε νέες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που αφορούν στην εκπομπή αέριων ρύπων, σωματιδίων, μετάλλων και ιδίως διοξινών, φουρανίων και πολυαρωματικών ενώσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η καύση απορριμμάτων είναι υπεύθυνη στο μεγαλύτερο ποσοστό παγκόσμια για τις εκπομπές διοξινών και φουρανίων στον αέρα και ιδίως σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, Καναδάς, ΗΒ, Ολλανδία, Δανία, Ελβετία, Ιαπωνία κλπ.

Στους αέριους ρύπους που εκπέμπονται από εργοστάσια καύσης απορριμμάτων περιλαμβάνονται: NO2, NO, CO, CO2, SO2, SO3, NH3, HCL, HF, HC.

Τα εκπεμπόμενα στερεά σωματίδια και η ιπτάμενη τέφρα περιέχουν  Cr, Ni, Cu, Zn, Ag, Pb, S, P, B με κυρίαρχα στοιχεία στην τέφρα Si, Fe, Al, Ca, Mg, K, Na.

Επίσης, περιέχονται οργανικές ενώσεις, που αν και βρίσκονται σε ίχνη, εντούτοις είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την υγεία εξαιτίας της τοξικότητάς τους. Πάνω από 100 οργανικές ενώσεις όπως πολυχλωριωμένες διβενζο-p-διοξίνες (PCDD), πολυχλωριωμένα ιβενζοφουράνια (PCDF), πολυχλωριωμένες φαινόλες, πολυχλωριωμένα βενζένια, φθαλικοί εστέρες και πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΠΑΥ).

Γενικά, οι ενώσεις αυτές είναι τοξικές, καρκινογόνες, μεταλλαξιγόνες και τερατογόνες. Οι διοξίνες (PCDD) είναι ιδιαίτερα σταθερές στο περιβάλλον και διασπείρονται στο έδαφος, στα ψάρια και στα θηλαστικά, σε περιοχές όπου υπάρχει εκπομπή τους στην ατμόσφαιρα.

Παρά την υπάρχουσα τεχνολογία αντιρύπανσης, καμία εγγύηση δεν υπάρχει για 100% απόδοση, ούτε βέβαια για την αποφυγή ατυχήματος.

Τα ατυχήματα βιομηχανικής κλίμακας σε εργοστάσια καύσης απορριμμάτων (συνήθως εκτεταμένες πυρκαγιές και εκρήξεις) αποτελούν μεγάλο κίνδυνο με τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων.

Η επικινδυνότητά τους έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι μπορεί να λάβει χώρα ανεξέλεγκτη καύση της μάζας των αποβλήτων, με επακόλουθο την ανεξέλεγκτη απελευθέρωση πολύ τοξικών ουσιών στον αέρα (διοξίνες, φουράνια, πολυαρωματικά)

 

Κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από την καύση των ΑΣΑ

• Αποκρύπτεται ότι το εξωτερικό-περιβαλλοντικό κόστος (υπολογιζόμενο σε ευρώ ανά κιλοβατώρα) παραγωγής ενέργειας με αυτήν τη μέθοδο είναι όσο και το εξωτερικό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με λιγνίτη!
• Η μέθοδος της καύσης οδηγεί σε οικονομικά και περιβαλλοντικά βάρη, που πληρώνουν οι πολίτες (διαμέσου των ιδιαίτερα αυξημένων δημοτικών τελών για τη διαχείριση των ΑΣΑ και των φόρων που αντιστοιχούν στο εξωτερικό-περιβαλλοντικό κόστος) και σε κέρδη για την ιδιωτική επιχείρηση, που θα αναλάβει τη διαχείριση των ΑΣΑ.
• Σχεδιάζονται εργοστάσια τέτοιου μεγέθους, που για να λειτουργήσουν με το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος παρέχοντας ενέργεια, θα πρέπει να λειτουργούν συνεχώς όλο το 24ωρο και όλες τις μέρες του χρόνου. Για τον σκοπό αυτόν υπογράφονται δεσμευτικά συμβόλαια με ρήτρες, για να παρέχονται από την αυτοδιοίκηση οι προσυμφωνημένες ποσότητες απορριμμάτων. Αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγεί στην ανάγκη εισαγωγής απορριμμάτων από άλλες περιοχές ή και από άλλες χώρες!
• Για να πετύχει η μέθοδος διαχείρισης των ΑΣΑ με καύση, πρέπει πρώτα να αποτύχουν οι πολιτικές μείωσης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης των ΑΣΑ. Διότι αν αυτές πετύχουν δεν μένει τίποτα για να οδηγηθεί στις μονάδες καύσης.

Υπάρχει εναλλακτική λύση;

Η φύση μας διδάσκει την ανακύκλωση. Η φύση δεν παράγει απορρίμματα. Ότι είναι απόβλητο για έναν οργανισμό, είναι πρώτη ύλη για κάποιον άλλον.

Τίποτα δεν πετάγεται. Αν η φύση δεν έκανε ανακύκλωση και παρήγαγε σκουπίδια όπως ο άνθρωπος, δεν θα υπήρχε ζωή στον πλανήτη σήμερα.

Εδώ και πολλές δεκαετίες, επιστημονικές έρευνες, καθώς και εφαρμογές σε όλο τον κόσμο απέδειξαν αυτό, που μόλις πριν μερικά χρόνια αποδέχθηκε θεσμικά και η Ευρωπαϊκή Ένωση: ότι η καλύτερη διαχείριση των ΑΣΑ από ταυτόχρονα κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη είναι αυτή που στηρίζεται στην εξής ιεράρχηση:

 

Με αυτήν την ολοκληρωμένη μέθοδο διαχείρισης:

• αποφεύγεται μεγάλο μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των απορριμμάτων και των φόρων που αντιστοιχούν στο κόστος της περιβαλλοντικής βλάβης
• εξοικονομούνται πόροι (πρώτες ύλες και ενέργεια)
• δημιουργούνται περισσότερες (από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο) νέες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο μειώνονται οι τιμές ένεκα αποφυγής περιττών εξόδων (πχ συσκευασίας)
• εξοικονομείται εισόδημα για τους πολίτες (τα επαναχρησιμοποιημένα προϊόντα είναι φθηνότερα)
• τα οφέλη μπορούν να κατανέμονται κοινωνικά δίκαια, εφόσον η διαχείριση δεν γίνεται από ιδιωτική επιχείρηση, αλλά από φορείς των τοπικών κοινωνιών.