Το στερεότυπο της μόνιμης δουλειάς φταίει για την ανεργία των νέων ή οι πολιτικές σας;

 Το στερεότυπο της μόνιμης δουλειάς φταίει για την ανεργία των νέων ή οι πολιτικές σας;

Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για την ανεργία και την απασχόληση των νέων στην Ελλάδα προκύπτουν από την ανάλυση δεδομένων της Eurostat. Σύμφωνα με αυτά, το 2020, το 62,5% των νέων έως 29 ετών εργάζονταν σε καθεστώς ημιαπασχόλησης, χωρίς δική τους επιλογή. Απ' αυτούς το 65,5% δήλωνε ότι «δεν υπάρχει διαθέσιμη θέση εργασίας πλήρους απασχόλησης» και μόνο ένας στους πέντε επικαλούνταν ζητήματα κατάρτισης και εκπαίδευσης.

Με άλλα λόγια, η συντριπτική πλειοψηφία των νέων αναζητάει μόνιμη και σταθερή δουλειά, αλλά δεν βρίσκει, και μόνο ένα μικρό ποσοστό θεωρεί ότι φταίει η κατάρτισή του. Τα στοιχεία αυτά «κουμπώνουν» με τις εξαγγελίες Μητσοτάκη από τη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ ότι τουλάχιστον 2 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πάνε σε προγράμματα επανακατάρτισης των νέων, προκειμένου να «απομακρυνθούμε» από το «στερεότυπο» που λέει ότι «χρειάζεσαι ένα πτυχίο πανεπιστημίου για να βρεις μια καλή δουλειά και να εξασφαλίσεις τελικά την επαγγελματική σου αποκατάσταση».

Πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο πρόεδρος του ΣΕΒ) κ. Παπαλεξόπουλος συμφώνησαν ότι για την ανεργία φταίνε τα προγράμματα σπουδών, με τον ΣΕΒ να απαιτεί «επένδυση σε περισσότερες, καλύτερες και σύγχρονες δεξιότητες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων». Πρόκειται βεβαίως για μια μόνιμη επωδό σε παρεμβάσεις που αφορούν την κυρίαρχη αναπτυξιακή στρατηγική.

Παράλληλα στην έκθεση για την παιδεία με τίτλο «Παιδεία STEM για καινοτομία και ευημερία», ο ΣΕΒ προτείνει τον ανασχεδιασμό των αναλυτικών προγραμμάτων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με έμφαση στα STEM (Επιστήμη-Τεχνολογία-Μηχανική και Μαθηματικά) και θεσμικές ρυθμίσεις για πιο ευέλικτα αναλυτικά προγράμματα.

Λίγο νωρίτερα, στο πλαίσιο των συγκοινωνούντων δοχείων, με βάση την αξιολόγηση των δεξιοτήτων των ενηλίκων (PIAAC), αλλά και των μαθητών (PISA), ο ΟΟΣΑ εξέδωσε την έκθεση «Το μέλλον της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων. Η εκπαίδευση το 2030» (Τhe future of education and skills. Education 2030) και την ίδια στιγμή δημιούργησε ξεχωριστή ιστοσελίδα για τις δεξιότητες.

Όπως αποδεικνύεται όμως, η επανακατάρτιση εξασφαλίζει στο κεφάλαιο τις αναλώσιμες δεξιότητες που έχει ανάγκη η αγορά, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν εγγυάται καλύτερους μισθούς και μόνιμη εργασία. Αντίθετα, συνδέεται άμεσα με την παραπέρα ελαστικοποίηση της απασχόλησης, η οποία αγκαλιάζει ολοένα και περισσότερο ειδικότητες, που στο παρελθόν πρόσφεραν μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια. Δηλαδή, η ημιαπασχόληση και οι άλλες μορφές ευελιξίας δεν είναι θέμα «έλλειψης δεξιοτήτων», αλλά το ακριβώς αντίθετο: Η κατάρτιση και επανακατάρτιση είναι στοιχείο της «ευελιξίας» στην αγορά εργασίας και πάει χέρι χέρι με τη χειροτέρευση των όρων απασχόλησης για τη συντριπτική πλειοψηφία των νέων.

Ωστόσο, οφείλουμε να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι αυτή η εικόνα (έλλειψη δεξιοτήτων) έρχεται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα. Όπως έχει αποδείξει και το brain drain, δυναμικό υψηλής ειδίκευσης και μόρφωσης υπάρχει στη χώρα, το ίδιο και οι επιτυχημένες διαδρομές πτυχιούχων ή εργαζομένων από την Ελλάδα στο εξωτερικό. Οι διαφορές στις διεθνείς εκθέσεις μαθητικών επιδόσεων αποτυπώνουν κυρίως διαφορές εκπαιδευτικών προτύπων παρά δεξιοτήτων.

Στους χώρους εργασίας βλέπουμε ότι οι νέες και οι νέοι εργαζόμενοι διαθέτουν υψηλότερο επίπεδο γνώσεων σε σχέση με μια γενιά πριν, συμπεριλαμβανομένου και υψηλού επιπέδου ψηφιακού αλφαβητισμού, και κάνουν μεγάλη προσπάθεια συγκέντρωσης τυπικών και ουσιαστικών προσόντων. Όταν προσφέρονται θέσεις εργασίας, υπάρχει όχι μόνο πληθώρα υποψηφίων αλλά και υπερεπάρκεια γνώσεων και δεξιοτήτων. Ακόμα και προβλήματα όπως η απουσία εξοικείωσης με μορφές βιομηχανικής παραγωγής που απλώς δεν υπάρχουν στη χώρα σε μεγάλη κλίμακα (π.χ. μεγάλες γραμμές παραγωγής αυτοκινητοβιομηχανίας με ρομπότ) αφορούν ελλείμματα της παραγωγικής βάσης, όχι των εργαζομένων.

Ας αφήσουν τα σάπια λοιπόν και τις παρλαπίπες. Δούλους ψάχνουν, εύκαιρους σε κάθε κάλεσμα για απασχόληση από το κεφάλαιο. Ούτε που τους νοιάζει για τις μισές μίζερες ζωές που ζουν οι νέοι ούτε για τη δυστυχία που σκορπάνε στην κοινωνία. Το κέρδος να πάει καλά!

Οι νέοι δεν έχουν δουλειά γιατί τους τις έχουν στερήσει αυτοί με τις πολιτικές τους και όχι γιατί δεν έχουν τα προσόντα ή είναι τεμπέληδες. Γκε γκε; 

Και να είστε σίγουροι ότι αργά ή γρήγορα θα σας κάνουν να το πληρώσετε.

 

Επιμέλεια: Νίκος Πυλιώτης