Αρρωστημένα «ευρωπαϊκά κεκτημένα» και «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές»

 Αρρωστημένα «ευρωπαϊκά κεκτημένα» και «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές»

Εκτός από τις γελοιότητες ότι με τον νόμο για τη διευθέτηση οι εργαζόμενοι θα «αποφασίζουν» πότε και πόσο θέλουν να δουλέψουν, θα είναι «ελεύθεροι» να πάνε για ελιές και ταξίδια αναψυχής, υπάρχουν και τα αρρωστημένα επιχειρήματα της κυβέρνησης. 

Όπως αυτό που ξεστόμισε ο βουλευτής της ΝΔ Κ. Κυρανάκης στη Βουλή: Η κυβέρνηση της ΝΔ δίνει «επιτέλους» δυνατότητα σε κάποιον που έχει «θέμα υγείας» να «δουλέψει περισσότερο ένα χρονικό διάστημα και λιγότερο ένα άλλο»!

Δεν ανήκει όμως όλη η «δόξα» στον Κυρανάκη. Πρόκειται για αυτές ακριβώς τις «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», για τα περιβόητα «ευρωπαϊκά κεκτημένα» που δοξάζει τόσο η κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, ο τελευταίος ως κυβέρνηση όχι μόνο εφάρμοσε μέρη της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας και νόμους προηγούμενων κυβερνήσεων, όχι μόνο «φύτεψε» στην Ελλάδα τη «διευθέτηση» και με «ατομική συμφωνία» (νόμος 4498/2017) για το ωράριο των νοσοκομειακών γιατρών και θέσπισε τις 32 Κυριακές το χρόνο δουλειά στο Εμπόριο, αλλά χειροκροτούσε και αντίστοιχες ΣΣΕ σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία.

...στη Γερμανία οι εργασιακές μεταρρυθμίσεις έχουν οδηγήσει στη διαρκή διεύρυνση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, ιδιαίτερα στη χαμηλόμισθη απασχόληση. Πρόκειται για νέες συμβολαιακές σχέσεις εργασίας πέραν της προσωρινής και της μερικής απασχόλησης όπως τα mini jobs (με μισθούς μέχρι 450 ευρώ), η on-call εργασία (εργασία μετά από τηλεφωνική ειδοποίηση), κύριο χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι ο εργαζόμενος δεν έχει σταθερή εργάσιμη μέρα, δεν γνωρίζει τις μηνιαίες απολαβές (συνήθως μεταξύ 100-300 ευρώ) ούτε δικαιούται κοινωνική ασφάλιση. Ταυτόχρονα, επεκτείνονται και οι σχέσεις συγκαλυμμένης εξαρτημένης εργασίας (βλ. «μπλοκάκια») που μεταφέρουν τα ασφαλιστικά και φορολογικά βάρη από τους εργοδότες στους εργαζόμενους. Οι αλλαγές αυτές θεωρήθηκαν επιτυχημένες, εφόσον μειώθηκε η επίσημη ανεργία, σύμφωνα με τον ορισμό της οποίας όποιος εργαστεί έστω και μία ώρα την εβδομάδα δεν θεωρείται άνεργος. Παράλληλα όμως, αύξησαν τον κίνδυνο φτώχειας των εργαζομένων συνολικά από 6,8% το 2009 σε 9,6% το 2015. Ο δε κίνδυνος φτώχειας για τους ευέλικτα εργαζόμενους είναι σχεδόν διπλάσιος και ακολουθεί μια σταθερά ανοδική πορεία.

Αφού, λοιπόν, αυτές οι «καλές πρακτικές» που υιοθετήθηκαν σε διάφορες χώρες οδήγησαν στις παραπάνω αρνητικές συνέπειες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε (ορθώς) ότι δημιουργούσαν εργαζομένους δύο ταχυτήτων. Οι νέες «βέλτιστες πρακτικές» που προκρίθηκαν ήταν η μείωση των «προνομίων» των εργαζόμενων πλήρους και σταθερής απασχόλησης, δηλαδή η απελευθέρωση των απολύσεων. Αυτή είναι και η κατεύθυνση των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας της Γαλλίας. Δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο που διευκολύνει τις συλλογικές απολύσεις και αλλάζει τους τρόπους διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Επιπρόσθετα, οι επιχειρησιακές συμβάσεις πλέον υπερισχύουν των κλαδικών, ενώ θεσπίζονται διαφορετικοί υπο-κατώτατοι μισθοί για διαφορετικές «ευάλωτες ομάδες» του πληθυσμού. Δηλαδή, μέσα από έναν κύκλο «βέλτιστων πρακτικών» και πίσω από ένα κοινωνικά ευαίσθητο προσωπείο υιοθετήθηκαν τελικά οι πολιτικές απορρύθμισης της εργασίας που προωθούνται από την δεκαετία του 1980.

Η Οδηγία 2003/88/ΕΚΣ μεταξύ άλλων, «προβλέπει» ημερήσιο χρόνο εργασίας 13 ωρών, διευθέτηση του εβδομαδιαίου χρόνου απασχόλησης σε 6μηνη (ή και ετήσια) βάση, περιλαμβάνει και τη ρήτρα «αυτοεξαίρεσης – optout», μέσω της οποίας το κεφάλαιο μπορεί να επιβάλλει εβδομαδιαία απασχόληση μέχρι και 78 ώρες!!!

Αξίζει να θυμηθεί κανείς τη ΣΣΕ που υπέγραψε το 2018 το συνδικάτο Μετάλλου - Ηλεκτρονικής (IG Metall) για εκατομμύρια εργαζόμενους στη Γερμανία, πανηγυρίζοντας για τον «αυτοπροσδιορισμό του ωραρίου εργασίας» και λέγοντας πως «η ευελιξία δεν είναι πια προνόμιο μόνο του εργοδότη»! Αυτή η ΣΣΕ είχε κάνει μεγάλο «ντόρο» στην Ελλάδα. Τότε πανηγύριζαν - εκτός από τους γερμανικούς επιχειρηματικούς ομίλους και τη γερμανική κυβέρνηση - η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και σύσσωμος ο αστικός Τύπος («Καθημερινή» κ.ά.).

Οι εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας, που έχουν μικρά παιδιά, ή φροντίζουν ηλικιωμένους μπορούν από το 2019 «να μειώσουν το ωράριο εργασίας τους έως και 28 ώρες τη βδομάδα (από 35) για τουλάχιστον 6 και το πολύ έως 24 μήνες», με μείωση των αποδοχών τους, προβλέπει η ΣΣΕ. Ταυτόχρονα, οι εργοδότες θα μπορούν να αυξήσουν το ωράριο εργασίας έως και 40 ώρες τη βδομάδα, για όσους εργαζόμενους το ...επιθυμούν. Επίσης, από το 2020 οι εργαζόμενοι έχουν το ...«δικαίωμα», αντί για ένα επίδομα στο 27,9% ενός μηνιαίου μισθού, να πάρουν 8 μέρες άδεια.

Ποια είναι η ουσία της συμφωνίας; Αφού το καπιταλιστικό κράτος μειώνει τις παροχές και τις κοινωνικές δαπάνες για να είναι πιο ανταγωνιστικό και να δίνει περισσότερα στους επιχειρηματικούς ομίλους για επενδύσεις κ.λπ., αφού δεν υπάρχουν επαρκείς και δωρεάν δημόσιες δομές για χρόνια πάσχοντες, μικρά παιδιά, φροντίδα ηλικιωμένων κ.λπ., αυτό το καθήκον και το κόστος το φορτώνονται οι εργαζόμενοι.

Έχουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας; Αντί για επίδομα, ειδικές άδειες και μειωμένη εργασία - που κοστίζει στο κράτος και τους επιχειρηματίες - θα δουλεύουν λιγότερο, θα πληρώνονται λιγότερο.

Έχει κάποιος πρόβλημα υγείας και χρειάζεται 8 μέρες άδεια επιπλέον; Δεν θα πάρει το επίδομα.

Έχουν παιδιά και ηλικιωμένους να φροντίσουν; Πάλι καλούνται να ζήσουν με λιγότερα, δουλεύοντας λιγότερες ώρες. Παράλληλα, όσοι απελπισμένοι έχουν ανάγκη περισσότερα λεφτά, θα δουλεύουν έως και 40 ώρες τη βδομάδα (τυπικά) και ας έχουν προβλήματα υγείας, μικρά παιδιά ή άρρωστους ηλικιωμένους...

Μάλιστα η ΣΣΕ της IG Metall - πρότυπο εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού στην Ευρώπη - ήρθε σε μια χρονική στιγμή, όπου εκπρόσωποι των γερμανικών επιχειρηματικών ομίλων απαιτούσαν να προετοιμαστεί η αγορά εργασίας και το εργατικό δυναμικό για τις αλλαγές που φέρνει η «νέα τεχνολογική επανάσταση και η ψηφιοποίηση». Λίγους μήνες πριν, στην κυβερνητική συμφωνία που είχαν καταλήξει Χριστιανοδημοκράτες/ Χριστιανοκοινωνιστές και Σοσιαλδημοκράτες, αναφερόταν πως στην εποχή της ψηφιοποίησης είναι κρίσιμη η «συναινετική ευελιξία» των εργαζομένων. Στην ατζέντα παραμένει το πάγιο αίτημα του γερμανικού κεφαλαίου για «τερματισμό της άκαμπτης 8ωρης εργάσιμης μέρας» και η καθιέρωση ενός μέγιστου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας στις 48 ώρες, όπως και η μείωση των ωρών ανάπαυσης μεταξύ των βαρδιών, από 11 σε 9 ώρες.

Πέρα από ...ευρωπαϊκή συνέπεια πρέπει να αναγνωρίσουμε και τον ρεαλισμό της κυβέρνησης ΝΔ: Όταν δουλεύει κανείς σερί επί μέρες 10ωρα, κάποια στιγμή θα πέσει ξερός. Και τότε αντί για αναρρωτική, που κι αυτή κοστίζει στην εργοδοσία, ίσως πάρει τα «ρεπό» που μάζεψε από τη διευθέτηση.

Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ... Μπορεί να νομίζει ότι «βολεύεται», λέγοντας πως ο νόμος Χατζηδάκη είναι μια ακόμη «νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία της ΝΔ», μια εξυπηρέτηση σε «ελίτ εργοδοτών - κολλητών» και παριστάνοντας πως «σοκάρεται». Έχει όμως λερωμένη τη φωλιά του με τους νόμους της διευθέτησης και της ευελιξίας που κι ο ίδιος ψήφισε, αλλά κυρίως με την προσήλωση στις «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», που όπως δείχνει και το παράδειγμα της Γερμανίας, ανεξάρτητα από κυβέρνηση, καταδικάζουν εκατομμύρια εργαζόμενους σε συνθήκες σύγχρονης σκλαβιάς.

ΠΗΓΗ: Ριζοσπάστης, Τετράδια Μαρξισμού, Ergasia.net