Παρά τα βρώμικα κόλπα των ΗΠΑ, η Βολιβία βρίσκει έναν τρόπο να παραμείνει ανεξάρτητη Του Vijay Prashad

 Παρά τα βρώμικα κόλπα των ΗΠΑ, η Βολιβία βρίσκει έναν τρόπο να παραμείνει ανεξάρτητη

(Εικόνα από τον Lucas Koerner / Wikimedia)

Του Vijay Prashad

Τα συναισθήματα στη Βολιβία υπέρ και κατά του πραξικοπήματος του Νοεμβρίου 2019 είναι προβλέψιμα σύμφωνα με τις τάξεις. Εκείνοι από πιο εύπορα τμήματα θεώρησαν ότι οι σοσιαλιστικές πολιτικές της κυβέρνησης του Προέδρου Evo Morales (που ήταν στην εξουσία από το 2006 έως το 2019) περιόριζαν την εξουσία τους.

 Αλλά αυτά τα τμήματα δεν μπορούσαν να εκδιώξουν τον Μοράλες με εκλογές επειδή οι πολιτικές αναδιανομής του ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς στη μάζα του πληθυσμού. Ο Μοράλες κέρδισε τρεις εκλογές, καθεμία από αυτές με αποφασιστική εντολή: κερδίζοντας 53,74 τοις εκατό το 2005, 64,08 τοις εκατό το 2009 και 61,36 τοις εκατό το 2014.

Οι πιέσεις για να αποτραπεί η συμμετοχή του Μοράλες στις εκλογές ατιςαρχές του 2019 απέτυχε Η αντιπολίτευση - με την πλήρη υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ - προσπάθησε να υπονομεύσει τις εκλογές του Οκτωβρίου 2019 θεωρώντας την ως νόθα. Χωρίς πραγματικά αποδεικτικά στοιχεία, ο στρατός - με πράσινο φως από την Ουάσιγκτον, DC - κινήθηκε εναντίον του Μοράλες, τον έστειλε στην εξορία.

Κυβέρνηση πραξικοπηματιών

Ο Μοράλες αντικαταστάθηκε από μία δευτερεύουσα ακροδεξιά νομοθέτη, τη Jeanine Áñez, η οποία έγινε προσωρινός πρόεδρος. Ακολούθησε σκληρή καταστολή ενάντια στο κόμμα του Μοράλες, το Κίνημα για τον Σοσιαλισμό (MAS) και ο Μοράλες αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Βολιβία. Σχεδόν αμέσως, τότε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι το πραξικόπημα «διατηρεί τη δημοκρατία». Καθώς ξεκίνησε η βία του πραξικοπήματος, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο το χαρακτήρισε ως «πολιτική μετάβαση της Βολιβίας στη δημοκρατία». Η δήλωση του Πομπέο έγινε στις 21 Νοεμβρίου 2019.

Δύο ημέρες πριν από τη δήλωση του Πομπέο, στρατεύματα υπό την εξουσία της Áñez διεξήγαγαν δύο τεκμηριωμένες σφαγές υποστηρικτών της MAS στα Σενκάτα και στη Σακάμπα (κοντά στο Ελ Άλτο). Την επομένη των δολοφονιών και μια μέρα πριν από τη δήλωση του Πομπέο, οι New York Times ανέφεραν τις δολοφονίες στο Σενκάτα. Καμία από αυτές τις σφαγές δεν είχε σημασία για την Áñez, της οποίας ο υπουργός Άμυνας Λουίς Φερνάντο Λόπες αρνήθηκε τις δολοφονίες («δεν ρίχθηκε ούτε μια σφαίρα», είπε ) ή για τον Πομπέο. Αυτό το είδος πραξικοπήματος ήταν συνηθισμένο για την Ουάσινγκτον (αναφέρω την ιστορία αυτού του πραξικοπήματος στην Washington Bullets , το βιβλίο μου για τη CIA, πραξικοπήματα και δολοφονίες.)

Αλλά ο λαός της Βολιβίας δεν θα επέτρεπε να του σφετεριστούν τα δημοκρατικά του δικαιώματα. Άρχισαν να οργανώνονται ενάντια στο καθεστώς Áñez, το οποίο προσπάθησε να αναβάλει τις εκλογές ξανά και ξανά. Τελικά, ένα μήνα πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών του Οκτωβρίου 2020, η ίδια η Áñez παραιτήθηκε για τους ντροπιαστικά χαμηλούς αριθμούς της ψηφοφορίας και το MAS - με επικεφαλής τον Luis Arce και τον David Choquehuanca - επικράτησε με 55,10% των ψήφων. Ο Μοράλες επέστρεψε στη χώρα θριαμβευτικά και ο Πρόεδρος Άρσε αναβίωσε την ατζέντα MAS για να προωθήσει τα συμφέροντα του λαού της Βολιβίας.

Χωρίς ατιμωρησία οι πραξικοπηματίες

Κανένα πραξικόπημα δεν μπορεί να περάσει χωρίς κάποιο πλαίσιο για την αποκατάσταση της πίστης στους θεσμούς και για την αποτροπή του αισθήματος ατιμωρησίας μεταξύ των κατασκευαστών πραξικοπήματος. Ως εκ τούτου, μετά από μια νομική διαδικασία, στις 13 Μαρτίου, οι αρχές της Βολιβίας συνέλαβαν δώδεκα άτομα, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν πολιτικοί ηγέτες του πραξικοπήματος, και εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για στρατιωτικούς αξιωματούχους που υπερέβησαν τη συνταγματική τους εξουσία. Η πιο σημαντική σύλληψη ήταν της Áñez, η οποία  έγραψε στο Twitter : «Η πολιτική δίωξη έχει ξεκινήσει». Έγινε ένταλμα για τον στρατηγό Ουίλιαμς Καλιμάν ο οποίος ώθησε τον Μοράλες να παραιτηθεί. Λέγεται ότι δύο από τους άνδρες που επρόκειτο να συλληφθούν - ο υπουργός Άμυνας Λουίς Φερνάντο Λόπες και ο υπουργός Εσωτερικών Αρτούρο Μουρίλο - έχουν καταφύγει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Yerko Núñez Negrette, ένας άλλος υπουργός, ο οποίος βγήκε φωνάζοντας για ένα «κυνήγι πρώην υπουργών», έχει εξαφανιστεί.

Λίγο μετά τη σύλληψη, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, δημοσίευσε μια δήλωση που προειδοποιεί για την «αντιδημοκρατική συμπεριφορά» της κυβέρνησης της Βολιβίας. Είναι σημαντικό να σταματήσουμε εδώ: Ο Blinken, υπουργός Εξωτερικών του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, δεν επικρίνει το πραξικόπημα του Νοεμβρίου 2019 αλλά τη σύλληψη των κατασκευαστών του πραξικοπήματος τον Μάρτιο του 2021. Ο Τραμπ είπε ότι το πραξικόπημα «διατηρεί τη δημοκρατία» και τώρα Ο Blinken λέει ότι η νομική διαδικασία κατά των πραξικοπημάτων είναι «αντιδημοκρατική». Η λέξη «δημοκρατία» έχει χάσει το νόημά της όταν εκφωνείται από κυβερνητικούς αξιωματούχους των ΗΠΑ.

Παρέα Φίλων

Ως επί το πλείστον, η διοίκηση του Μπάιντεν συνεχίζει την πολιτική των ΗΠΑ να επιδιώκει την υπεροχή έναντι των χωρών του κόσμου. Οι μονομερείς και παράνομες κυρώσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ εναντίον περισσότερων των 30 χωρών συνοδεύονται από την προώθηση πολιτικών αλλαγής καθεστώτος κατά χωρών όπως η Βενεζουέλα και το Ιράν. Η δήλωση του Blinken σχετικά με τη Βολιβία δείχνει τις συνέχειες μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και Μπάιντεν.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι 17 χώρες - συμπεριλαμβανομένης της Βολιβίας - δημιούργησαν μια νέα ομάδα το 2019 για να αντιμετωπίσουν τον τρόπο με τον οποίο ορισμένες χώρες - όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες - έχουν υπονομεύσει τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Η Ομάδα Φίλων για την υπεράσπιση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών συναντήθηκε για πρώτη φορά στο περιθώριο της συνάντησης του Κινήματος των Αδεσμεύτων (NAM) που πραγματοποιήθηκε στο Καράκας της Βενεζουέλας, τον Ιούλιο του 2019. Αυτό ήταν πριν από το πραξικόπημα στη Βολιβία. Η πανδημία διέκοψε τη διαδικασία οικοδόμησης της ομάδας, η οποία επανεμφανίστηκε τον Μάρτιο του 2021 στα Ηνωμένα Έθνη. «Η ενίσχυση της πολυμέρειας είναι απαραίτητη», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Βενεζουέλας Jorge Arreaza. Στα μέλη της ομάδας περιλαμβάνονται η Κίνα και η Ρωσία, και τα δύο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο δίνει μεγάλη σημασία στη διαδικασία.

Ο Μωάμεθ Μαράντι, ο οποίος διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, μου είπε ότι αυτή η ομάδα είναι ένα αντίδοτο στα « μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα με τα Ηνωμένα Έθνη, όπως η μη δημοκρατική φύση του οργανισμού που δυσκολεύει σοβαρά τον Παγκόσμιο Νότο ». Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, είπε, « αγνοούν συνεχώς την τρέχουσα παγκόσμια τάξη και τον Χάρτη του ΟΗΕ »

Ο Carlos Ron, αντιπρόεδρος εξωτερικών υποθέσεων της Βόρειας Αμερικής της Βενεζουέλας, μου είπε ότι η ομάδα «είναι μια αποφασιστική κίνηση για την υποστήριξη του πολυμερούς και του διεθνούς δικαίου τη στιγμή που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τις πιο σοβαρές προκλήσεις στην καταγεγραμμένη ιστορία». Αυτές οι προκλήσεις περιλαμβάνουν την αλλαγή του κλίματος και την αυξημένη ανισότητα. Από τη σκοπιά της Βενεζουέλας και της Βολιβίας, αυτή η ομάδα, ο Carlos Ron είπε, «είναι ένας μηχανισμός για την υπεράσπιση των λαών από τις απειλές υβριδικού πολέμου», που περιλαμβάνουν κυρώσεις και πραξικοπήματα. «Η διπλωματία, η συνεργασία και η αλληλεγγύη», μου είπε ο Carlos Ron, «είναι τα μόνα κλειδιά για να προχωρήσουμε».

Η Βολιβία αποφάσισε να δράσει ενάντια στους κατασκευαστές πραξικοπήματος. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρησιμοποιεί τώρα αυτήν την ενέργεια για να απονομιμοποιήσει την κυβέρνηση του Προέδρου Άρσε. Πλατφόρμες όπως αυτή η ομάδα μπορεί να αποδειχθούν απαραίτητες ως αγωγός για τη Βολιβία να διηγηθεί την ιστορία της και να μην πνιγεί από τον πληροφοριακό πόλεμο της Ουάσιγκτον, ένα ζωτικό μέρος της στρατηγικής για την αλλαγή καθεστώτος.

 

Αυτό το άρθρο δημιουργήθηκε από την Globetrotter .

 Ανεξάρτητο Ινστιτούτο Μέσων