Η συσσώρευση πλούτου συνεχίζεται σε βάρος των φτωχών Οι κοινωνικές εκρήξεις έπονται;

 Η συσσώρευση πλούτου συνεχίζεται σε βάρος των φτωχών Οι κοινωνικές εκρήξεις έπονται;

«Είναι δύσκολο να καταλάβουμε το μέγεθος της οικονομικής κατάρρευσης στις τάξεις των ανέργων, των άστεγων και των πεινασμένων. Αλλά υπάρχει μια ολόκληρη τάξη ανθρώπων- τουλάχιστον το 20%- που κερδίζουν πάρα πολλά και δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τέτοια θέματα» γράφει το Bloomberg .

Tο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων που θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως η ναυαρχίδα της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ εκφράζει την αγωνία του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος για την απρόσκοπτη λειτουργία του. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ενδεχόμενες και ανεξέλεγκτες κοινωνικές εκρήξεις ακόμη και στις πλουσιότερες χώρες  του κόσμου.  Με ότι αυτό θα σημάνει για το ίδιο το σύστημα.

Οι πλούσιοι Αμερικανοί έχουν πλουτίσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κατά έναν «απρόβλεπτο» αλλά απολύτως εξηγήσιμο τρόπο. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα γιατί δεν είμαστε όλοι στο ίδιο καράβι. Είναι δύσκολο να το κατανοήσει κανείς εάν σκεφτεί την οικονομική κρίση και την αύξηση της ανεργίας λόγω της πανδημίας, τους άστεγους και τους πεινασμένους. Αλλά υπάρχουν και μερικοί άνθρωποι, το ανώτατο 20%, που δε χρειάστηκε να φοβηθεί για κάτι τέτοιο. Γι αυτούς, η μετάβαση στην τηλεργασία ήταν πάρα πολύ εύκολη, και όχι μόνο. Η μείωση των επιτοκίων από τη Fed σήμαινε και τον απευθείας πλουτισμό τους. Οι ίδιοι αναδιαπραγματεύτηκαν τους όρους των υποθηκών των ακινήτων τους, ενώ αγόρασαν και δευτερεύοντα ακίνητα για να ξεφύγουν από τις μητροπόλεις, τη στιγμή που οι μετοχές τους σε διάφορες εταιρείες εκτοξεύονταν στα ύψη.

Τα τεράστια κέρδη τους προφανώς αποκρύπτονται από τη γενική κρίση που βιώνει η πλειονότητα των πολιτών. Τη στιγμή που οι Δημοκρατικοί ετοιμάζονται να λανσάρουν πρόγραμμα υποστήριξης των πολιτών ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων, πολλοί ανησυχούν για το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των… απλών θνητών. Με την εισοδηματική ανισότητα να βρίσκεται σε ύψη ρεκόρ μισού αιώνα, πολλοί πιστεύουν πως τα μέτρα ανάκαμψης από την πανδημία που έχουν ήδη εφαρμοστεί, βοηθούν περισσότερο τους έχοντες παρά τους μη-έχοντες. 

Το ποσοστό εργασίας των μισθωτών με υψηλές αποδοχές (άνω των $79.800 ετησίως) έχει ξεπεράσει το ανάλογο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με δεδομένα της Opportunity Insights του Harvard University.

Με τα lockdowns να συνταράσσουν τον πλανήτη οι έχοντες έχουν καταφέρει να επενδύσουν τα χρήματα που αλλιώς θα ξόδευαν σε εξόδους και ταξίδια. Τη στιγμή που τα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια «φούσκωναν», οι έχοντες είχαν ακόμη άλλη μία διευκόλυνση, αυτή τη φορά από τη Fed. Τα επιτόκια υποθηκών καταβαραθρώθηκαν σε νέα χαμηλά, λόγω των ίδιων πιέσεων που οδήγησαν σε αύξηση των μετοχών.

Μόλις το 9% των εκατομμυριούχων επενδυτών εκτιμά την ύπαρξη φούσκας. Το υπόλοιπο 91% θεωρεί ότι η φούσκα είναι είτε ήδη εδώ είτε προ των πυλών.

Η απάντησή τους σε ερώτημα της σχετικής έρευνας που παρουσιάζει τα στοιχεία για το τι θα πράξουν στη συνέχεια... κούφανε αρκετούς. Διεμήνυσαν ότι όχι μόνο δεν πουλούν, αλλά θα συνεχίσουν να αγοράζουν ψάχνοντας για ευκαιρίες στα υποτιμημένα «χαρτιά». Προβλέπουν μάλιστα ότι λόγω Μπάιντεν και εμβολίων η αγορά θα φουσκώσει ακόμη 5% ώς τα μέσα της χρονιάς, αποφέροντας κέρδη που δεν θα ήθελαν να χάσουν με τίποτα.

Το γεγονός δείχνει από μία άλλη πλευρά την υπερσυσσώρευση κεφαλαίων, που δεν βρίσκουν διέξοδο στις επενδύσεις στην παραγωγική διαδικασία ώστε να αποσπάσουν υπεραξία και τζογάρουν, εν είδη επίσημης "πυραμίδας", ξέροντας ότι δεν θα αφήσουν οι πολιτικοί τους προστατευόμενοι να σκάσει η φούσκα στα μούτρα τους.

Την ίδια στιγμή, το ποσοστό εργασίας των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων, αυτών με εισοδήματα υπό των $27.000 ετησίως βρίσκεται μειωμένο κατά 20% σε σχέση με το αντίστοιχο του προηγούμενου έτους. Τον περασμένο μήνα, περίπου 30 εκατομμύρια ενηλίκων ζούσαν σε νοικοκυριά τα οποία δεν είχαν αρκετά χρήματα για την αγορά των αναγκαίων αγαθών για επιβίωση, μια αύξηση της τάξεως του 28% σε σχέση με τα επίπεδα προ-πανδημίας. 

Εκατομμύρια πολιτών προσπαθούν να βρουν λύσεις για το πως θα ξεπληρώσουν τις υποθήκες τους, στο άλλο άκρο της οικονομικής ελίτ. Περίπου το ⅓ των ενηλίκων στις ΗΠΑ που ζουν σε νοικοκυριά που δεν μπορούν να ξεπληρώσουν τα ενοίκια ή τις υποθήκες τους κινδυνεύουν να βρεθούν στο δρόμο μέσα στους δύο επόμενους μήνες. 

Αν και το πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης της Ουάσινγκτον έχει βοηθήσει πολλούς πολίτες, το αυξανόμενο οικονομικό χάσμα υπογραμμίζει την αδυναμία του προγράμματος. Με την μείωση των επιτοκίων από τη Fed, οι ρυθμιστές κατάφεραν να βοηθήσουν τις βιομηχανίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά παράλληλα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι φτωχότεροι πολίτες βρέθηκαν έρμαια της πανδημίας χωρίς να μπορούν να διασωθούν. Τα προγράμματα διευκολύνσεων είχαν επίσης καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατίας και δυσκολίας εφαρμογής. Η στρατηγική δεκαετιών όπου η ανεξάρτητη Fed «έραβε και έλυνε» όσον αφορά την οικονομική στήριξη κατά τη διάρκεια κρίσεων οδήγησε στο παρόν τεράστιο χάσμα πλούτου. 

Από την πλευρά τους, τα στελέχη της Fed παραδέχονται πως τα νομισματικά ερεθίσματα δεν αποτελούν πανάκεια ενώ υπογραμμίζουν πως η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ έχει περιορισμένα εργαλεία για την εφαρμογή συγκεκριμένων επιβοηθητικών πολιτικών.

Όταν φτάνει το «Bloomberg», να διατυπώνει ανησυχίες για «ενδεχόμενες ανεξέλεγκτες εκρήξεις» λόγω του ότι «οι πλούσιοι έχουν γίνει πλουσιότεροι από ποτέ στη διάρκεια της πανδημίας», μάλλον οι προβληματισμοί για την εξέλιξη της κρίσης και τους ανταγωνισμούς χτυπάνε όλο και περισσότερο «νεύρο». 

Μπορεί τα στοιχεία που αναφέρονται να είναι αποκαλυπτικά της σαπίλας ενός συστήματος που από τη μία αφήνει εργατόκοσμο στο έλεος της πανδημίας και από την άλλη τον τσακίζει για να συσσωρεύονται κέρδη σε μια χούφτα παράσιτα. Όμως την ίδια στιγμή αξιοποιούνται για την αναμόχλευση αυταπατών, με αφορμή την κυβερνητική εναλλαγή στις ΗΠΑ. Έτσι, διάφοροι αναλυτές, όπως και το «Bloomberg», ξαναθυμούνται συνταγές για την «άμβλυνση των ανισοτήτων», για «αυτοφορολόγηση των πλουσίων» ή για «αυξήσεις» σε κατώτατους μισθούς και επιδόματα, όπως αυτές για τις οποίες δεσμεύεται ο Μπάιντεν. Μόνο που το «θεριό», δηλαδή ο καπιταλισμός, έχει δείξει ότι όσο βαθαίνουν οι αντιθέσεις του, τόσο πιο επιθετικό γίνεται απέναντι στους λαούς. Κι αυτό το βιώνει από την καλή και από την ανάποδη ο αμερικανικός λαός, όπως και οι λαοί όλου του κόσμου, με όλα τα «μείγματα» διαχείρισης...

 

Επιμέλεια: Νίκος Πυλιώτης