Τζάμπα γεύμα δεν υπάρχει

Τζάμπα γεύμα δεν υπάρχει

Μπορεί η Σύνοδος να ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας, με την κυβέρνηση της ΝΔ και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα να χαίρονται για τον «λευκό καπνό» που βγήκε από τις Βρυξέλλες, δηλαδή για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, όμως αυτό που δεν κρύβεται είναι ότι πρόκειται για μια εξέλιξη που φέρνει νέο «αντιλαϊκό κοστούμι» για το λαό.

Το σχέδιο, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση για -πρώτη φορά- κοινού ευρωπαϊκού χρέους, θα εγγραφεί στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ε.Ε. (2021-2027), συνολικού ύψους 1,074 τρισ. ευρώ.

Το τελικό κείμενο προβλέπει ότι το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα κυμαίνεται σε 390 δισ. ευρώ, θα είναι δηλαδή αρκετά μειωμένο σε σχέση με την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι σκεπτικιστές αναρωτιούνται επίσης αν τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ είναι πραγματικά αρκετά. Το ΑΕΠ της ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά 7,8% φέτος, και παρ' όλα αυτά τα 27 μέλη της τσακώνονται μεταξύ τους για ένα πακέτο τόνωσης αξίας περίπου του 5% του ΑΕΠ.

Κι εδώ «κουμπώνει» ο πρώτος μύθος της κυβέρνησης, που παρουσιάζει σαν «νίκη» για το λαό τα κονδύλια, τα οποία όπως λέει εξασφάλισε μετά από μάχη στις Βρυξέλλες. Μια «νίκη» για την οποία ήδη τρέχουν τα σάλια των επιχειρηματικών ομίλων, αν και στην πραγματικότητα το ακριβές ποσό είναι 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 19,5 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα 12,5 δισ. δάνεια. Σε αυτά προστίθενται σχεδόν 40 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τα οποία θα δοθούν μέσα από δράσεις του  μεσοπρόθεσμου προγράμματος ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την περίοδο 2021- 2027.

  Βεβαίως, αυτό δεν αλλάζει την ουσία: Ότι πρόκειται για κονδύλια, τα οποία για να «πέσουν στην αγορά», απαιτούνται να «τρέξουν» και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, τόσο οι συμφωνημένες που αξιολογούνται στο πλαίσιο των μνημονίων διαρκείας (π.χ. «Ευρωπαϊκά Εξάμηνα»), όσο και νέες που πέφτουν στο τραπέζι, για να εκταμιεύονται οι πόροι. Όπως άλλωστε επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ΕΕ «τζάμπα γεύμα δεν υπάρχει».

Κι εδώ αποκαλύπτεται ο δεύτερος μύθος της κυβέρνησης, αφού ισχυρίζεται ότι κατάφερε να «αποφύγει μνημόνια» και να «κερδίσει μεταρρυθμίσεις». Οι «μεταρρυθμίσεις» βέβαια είναι η άλλη όψη των αντιλαϊκών μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για να εξασφαλίζεται ζεστό χρήμα. Κι αυτό αποδεικνύεται από το «ατού» που τάχα έχει η κυβέρνηση και ακούει στο όνομα «Πόρισμα Πισσαρίδη», με το οποίο ισχυρίζεται ότι είναι σχεδόν έτοιμη για να αξιοποιήσει τα κονδύλια. Από όσα μέχρι στιγμής έχουν δει το φως της δημοσιότητας, το Πόρισμα περιλαμβάνει αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις, όπως ένταση της ιδιωτικοποίησης της Κοινωνικής Ασφάλισης με ενίσχυση του «κεφαλαιοποιητικού συστήματος», «στήριξη της απασχόλησης» με περισσότερες δόσεις «ευελιξίας» στις εργασιακές σχέσεις, προώθηση συγχωνεύσεων για να αντιμετωπιστεί το «πρόβλημα» των μικρών επιχειρήσεων, δηλαδή νέα επίθεση στους αυτοαπασχολούμενους, επενδύσεις στην «πράσινη οικονομία», με έμφαση στην «απολιγνιτοποίηση», που προσθέτει ακόμα περισσότερα βάρη στα λαϊκά νοικοκυριά κ.ο.κ.

Ο τρίτος μύθος που διακινείται με αφορμή τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Σύνοδο, είναι αυτός της ΕΕ που τάχα «παρά τα προβλήματα έδειξε τη συνοχή της», που έστω και την τελευταία στιγμή «ξύπνησε», επομένως ότι διέξοδος είναι η «εμβάθυνσή» της. Η ίδια η Σύνοδος όμως κατέγραψε ότι οι αντιθέσεις όχι μόνο δεν γεφυρώνονται, αλλά μονιμοποιούνται, συνεχίζονται αμείωτες και αθεράπευτες. Κι αυτό αποδεικνύει ότι κάθε Σύνοδος που ασχολείται με τέτοια ζητήματα είναι ακόμα πιο βασανιστική από την προηγούμενη, επομένως ότι τα «δύσκολα» για την ΕΕ είναι μπροστά. Οι έντονες αντιπαραθέσεις για το ποια μονοπώλια, ποιων κλάδων και κυρίως ποιων χωρών θα πάρουν τη μερίδα του λέοντος των κονδυλίων, ή πώς θα φορτώσουν στους αντιπάλους τους μεγαλύτερα βάρη από όσα επωμίζονται οι ίδιοι, δείχνουν ότι η όξυνση των ανταγωνισμών δεν ανήκει στο παρελθόν, αλλά είναι «εικόνα από το μέλλον». Κοντά στα παραπάνω, βρήκαν ευκαιρία τόσο η κυβέρνηση όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, που είναι άλλωστε και το αγαπημένο του πεδίο, να διακινήσουν έναν ακόμα μύθο, αυτόν της μάχης που δίνουν τα κράτη του «νότου» κόντρα στους «σκληρούς του βορρά», ή αλλιώς τους «φειδωλούς». Όψιμα μάλιστα στη «συμμαχία του νότου» προστέθηκε και η Γερμανία, που βλέποντας τα συμφέροντα των δικών της επιχειρηματικών ομίλων πρωτοστάτησε μαζί με τη Γαλλία στην επίτευξη της συμφωνίας.

Σημειώνεται ότι η συμφωνία της Συνόδου προβλέπει το δανεισμό της ΕΕ από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, το αργότερο μέχρι το τέλος του 2026, με σκοπό να δοθούν δάνεια στα κράτη - μέλη συνολικού ύψους 360 δισ. ευρώ και «υπό προϋποθέσεις» ενισχύσεις συνολικού ύψους 390 δισ. ευρώ. Οι εκταμιεύσεις θα απαιτούν την έγκριση της ειδικής πλειοψηφίας των κυβερνήσεων της ΕΕ και θα συνδέονται με την επίτευξη ορόσημων και στόχων. Αλλωστε, το κάθε κράτος - μέλος θα πρέπει να καταθέτει ένα «σχέδιο ανάκαμψης», όπου θα περιγράφει τις επενδύσεις που θα υλοποιηθούν, οι οποίες έχουν ψηλά τη λεγόμενη «πράσινη» ατζέντα της ΕΕ και το σχέδιο «ψηφιακής μετάβασης» της οικονομίας. Πρόκειται για σχέδια που θα συνοδεύονται από πακέτο μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής προς κάθε κράτος - μέλος.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε για το σχέδιο ανάκαμψης είναι για την Ευρωπαϊκή Ένωση «η σημαντικότερη στιγμή μετά τη δημιουργία του ευρώ», δήλωσε νωρίτερα ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Η συμφωνία αυτή ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι ο καρπός «δουλειάς τριών ετών μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας», πρόσθεσε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο TF1.

Η παραπάνω δήλωση δείχνει ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει συνολικά η ΕΕ δεν είναι μια έκτακτη κρίση από ένα έκτακτο, απρόβλεπτο γεγονός, την πανδημία. Αλλά είναι κάτι βαθύτερο που απαιτεί πιο στρατηγικές απαντήσεις. Είναι οι αναιμικοί δείκτες οικονομικής ανάπτυξης των κύριων χωρών της ΕΕ, που παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια, και δείχνει από τη μια πλευρά την ασθμαίνουσα πορεία του παραγωγικού τους μοντέλου και της πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους (γι αυτό και οι κατευθύνσεις για πράσινη ανάπτυξη κα) και από την άλλη πλευρά τη σχετική υποβάθμιση στο ιμπεριαλιστικό πλέγμα, την μη ευόδωση στο βαθμό που προσδοκούσαν των σχεδίων συγκρότησης της, άρα και την αδυναμία της ή καλύτερα τη σχετική δυσκολία της να αντιπαρατεθεί με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Επειδή ακριβώς χαράζεται μια νέα στρατηγική, οι μικρότεροι, αλλά ισχυροί οικονομικά «φειδωλοί», πρόβαλαν τόση αντίσταση. Ήθελαν να  πλασαριστούν με νέους όρους και από καλύτερες θέσεις στο νέο τοπίο. Άλλωστε εκφράζουν ισχυρά μονοπωλιακά συμφέροντα αλλά και μια ξεχωριστή δυναμική μερίδα του χρηματιστικού κεφαλαίου. Ο Ρούτε, πρωθυπουργός της Ολλανδίας και "επικεφαλής" τους, για παράδειγμα ήταν πρώην διευθυντής προσωπικού της Unilever.*

Κανείς δεν περιμένει ότι η νέα στρατηγική θα περιέχει και το στοιχείο του να πετάνε λεφτά από το ελικόπτερο. Μπορεί να συμβεί σε ευρωπαϊκές γειτονιές τύπου Κολωνάκι, Εκάλη, Κηφισιά κλπ αλλά σίγουρα όχι στις λαϊκές συνοικίες.

Με αυτή την εκτίμηση ως δεδομένη, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι διθύραμβοι για το γεγονός της εμφάνισης χρήματος από το πουθενά δεν αφορά τα λαϊκά στρώματα αλλά την προπαγάνδα αποπροσανατολισμού τους, αφού αυτά θα αποτελέσουν έτσι ή αλλιώς την καύσιμη ύλη για την κερδοφορία του κεφαλαίου.

*Η Unilever είναι μια βρετανική-ολλανδική εταιρεία διανομών καταναλωτικών αγαθών που εδρεύει στο Λονδίνο, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ρότερνταμ της Ολλανδίας. Τα προϊόντα της περιλαμβάνουν τρόφιμα και ποτά (περίπου το 40% των εσόδων τους), προϊόντα καθαρισμού, προϊόντα ομορφιάς και προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Είναι η έβδομη πιο πολύτιμη εταιρεία της Ευρώπης. Η Unilever είναι μία από τις παλαιότερες πολυεθνικές εταιρείες. τα προϊόντα της είναι διαθέσιμα σε περίπου 190 χώρες.

Επιμέλεια: Γ.Κ.