Ατομική ευθύνη δε σημαίνει υποταγή· απεναντίας! Της Γιώτας Ιωαννίδου

Ατομική ευθύνη δε σημαίνει υποταγή· απεναντίας!

Της Γιώτας Ιωαννίδου

Από τον πρωθυπουργό μέχρι τον τελευταίο κυβερνητικό αξιωματούχο, υπογραμμίζεται η ανάγκη ατομικής ευθύνης και εθνικής ομοψυχίας, με πλήρη υποταγή στα κρατικά κελεύσματα. Κι όμως, η πραγματική ευθύνη του κάθε ατόμου απέναντι στην κοινωνία είναι ο αγώνας για να νικηθεί η επιδημία με τον λαό όρθιο.

Σε συνθήκες κορονοϊού, περισσεύει η συζήτηση περί ατομικής ευθύνης. Εί­ναι η πρώτη και τελευταία λέξη στα πρωθυπουργικά διαγγέλματα. Επιφανείς πο­λίτες των θεσμών θυμήθηκαν να διατυπώ­σουν την έννοια της ατομικής ευθύνης, μαζί και αυτήν της εθνικής ομοψυχίας. Από την επίκληση της ατομικής ευθύνης για την ανα­γκαία παραμονή στο σπίτι εξαιρούνται όσοι εργαζόμενοι εξοντώνονται -εκτός από τα νο­σοκομεία- στα σούπερ μάρκετ, σε εργοστάσια και επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Το «μέ­νουμε σπίτι» δεν αφορά τους άστεγους, τους φοιτητές που διώχνονται από τις φοιτητικές εστίες, όσους βρίσκονται στοιβαγμένοι ή και εκτεθειμένοι στον ιό, όπως οι φαντάροι, οι φυλακισμένοι, οι πρόσφυγες στη Μόρια (με μια μόνο βρύση ανά χίλια άτομα), οι τοξικοεξαρτημένοι στις ουρές του ΟΚΑΝΑ, οι Ρομά.

Πρόκειται για μια ατομική ευθύνη με πλήρη ταξική μεροληψία. Δεν αφορά τον πρωθυπουργό που αρνείται να πλαισιώσει τη δημόσια υγεία με γιατρούς, αναγκαίες κλίνες ΜΕΘ, υγειονομικό υλικό και νοσηλευ­τικό προσωπικό, στέλνοντας τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία σε έναν πόλεμο χωρίς όπλα. Δεν απευθύνεται στον ιδιώτη κλινικάρχη που ζητά διπλασιασμό της τιμής της κλίνης ΜΕΘ για να τη διαθέσει, ούτε στον επιχειρηματία που αισχροκερδεί, ζητώντας για μια μάσκα οχτώ ευρώ ή 300 ευρώ για το τεστ ανίχνευσης του ιού. Ούτε αφορά τον εργοδότη που απολύει εργαζόμενους ή τον υπουργό που νομοθετεί τον υποδιπλασιασμό των μισθών.

Τελικά ποιοι αναλαμβάνουν και τιμούν την ατομική τους ευθύνη απέναντι στο κοι­νωνικό σύνολο;

Οι γιατροί, που όντας στην πρώτη γραμ­μή, ταυτόχρονα διεκδικούν για να υπερασπι­στούν την υγεία του λαού ή οι ιδιώτες που παζαρεύουν τις τιμές; Οι γιατροί της Κούβας που δεν κάθονται στο σπίτι τους και πήγαν να συνδράμουν στην Ιταλία ή οι κυβερνήτες των χωρών της ΕΕ που κλείνουν τα σύνορα και μπλοκάρουν υγειονομικό υλικό; Οι επι­χειρήσεις της Ιταλίας που δουλεύουν ακόμη εν μέσω εκατόμβης νεκρών ή το συνδικάτο της USB που κήρυξε απεργία για την προ­στασία των εργαζομένων; Οι αυτοαπασχο­λούμενοι που εκτύπωσαν τρισδιάστατα βαλ­βίδες αναπνευστήρων με κόστος ένα ευρώ για το νοσοκομείο του Κιάρι στη Μπρέσια ή η εταιρεία κατασκευής ιατρικού εξοπλισμού που τις τιμολογούσε προς 11.000 δολάρια και τους απειλεί με μηνύσεις;

Οι κυβερνήσεις περιορίζουν ή καταργούν τις πολιτικές και συνδικαλιστικές ελευθερί­ες, καθηλώνουν την ελευθερία λόγου στην υπηρεσία του αφηγήματος της ομοψυχίας απέναντι στον ιό. Δεν διανοούνται να αναλά­βουν την ευθύνη να περιορίσουν την οικονο­μική ελευθερία του κεφαλαίου, τον ιδιωτικό ανταγωνισμό, τις δεσμεύσεις των μνημονίων και της ΕΕ ή τις εξοπλιστικές επιταγές του ΝΑΤΟ, για να σωθεί το κοινωνικό σύνολο.

Προς τι λοιπόν η επίκληση της ατομι­κής ευθύνης υπέρ του συλλογικού καλού; Μήπως οι αστικές τάξεις ξανασκέφτονται τις αξίες του άκρατου ατομικισμού και του δόγματος «ο καθείς για τον εαυτό του», λόγω του σοκ της πολύπλευρης κρίσης; Ο καπιταλισμός θα χρησιμοποιήσει και αυτήν την κρίση για αύξηση των κερδών και για την πιο αντιδραστική μετάλλαξή του. Η αναφο­ρά στην ατομική ευθύνη είναι για μια ακόμη φορά ο τρόπος μαζικής ενοχοποίησής τους και απόκρυψης των πολιτικών, κρατικών, συστημικών ευθυνών. Όπως στην προηγού­μενη κρίση κατηγορούσε τους τεμπέληδες γιατρούς και δημόσιους υπαλλήλους.

Υπάρχει ατομική ευθύνη στο κάθε μέλος της δοκιμαζόμενης σήμερα κοινωνίας, αλλά όχι αυτή των πρωθυπουργικών διαγγελμάτων. Είναι η ευθύνη του να προστατευτεί αλλά και να μην υποκύψει στο καθεστώς τρόμου ενός επελαύνοντος θανάτου και στις κυβερνητικές οδηγίες ερημίας δικαιωμάτων. Είναι η ατομική ευθύνη που καλλιεργείται, ασκείται και δοκιμάζεται μέσα στην κοινωνία και για το κοινωνικό σύνολο. Νοηματοδοτείται μέσα από την αλληλεγγύη, το ενδιαφέ­ρον για τον διπλανό μας, τη διεκδίκηση της αξιοβίωτης ζωής, απέναντι στην αρένα του κοινωνικού κανιβαλισμού. Πηγάζει από την αναζήτηση της γνώσης και της εξήγησης της ζοφερής πραγματικότητας, την ενεργή στάση κι όχι την τυφλή υπακοή, την ανα­γνώριση των αντίπαλων και όχι την ανοχή και συναίνεση, την επανεκτίμηση των κυρί­αρχων αξιών στις ρωγμές της ιστορίας.

Όσο αδιανόητα είναι όλα αυτά που ζούμε, τόσο περισσότερο αδιανόητο είναι να μην τα ανατρέψουμε. Έχουμε ατομική ευθύνη να αναζητήσουμε το συλλογικό δρόμο για αυτό. Να υπερασπίσουμε τις ζωές μας και τη ζωή ολόκληρη, απέναντι σε ένα αδηφάγο σύστημα που μυρίζει φορμόλη και θάνατο.

ΠΗΓΗ: Πριν