Ακραία κοινωνικά και καιρικά φαινόμενα Της Γιώτας Ιωαννίδου

Ακραία κοινωνικά και καιρικά φαινόμενα

Της Γιώτας Ιωαννίδου

Θεομηνία, χαλασμός Κυρίου» έγι­νε, μονολογούσε η κυρά Λένη προσπαθώντας να βγάλει τις λάσπες από το υπόγειο που έμενε τα τελευ­ταία χρόνια, μετά από καταρρακτώδη βροχή. Εξάλλου το είπε και ο Ιερώνυμος, «τα φυσι­κά φαινόμενα έχουν πνευματικά και ηθικά αίτια».

Την ίδια ώρα η πανταχού παρούσα τηλεόραση της γειτόνισσας που έπαιζε στη διαπασών, διαβεβαίωνε ότι τα «ακραία φυσι­κά φαινόμενα» πλήττουν όλο τον κόσμο, πα­ραθέτοντας καταστροφές και θανάτους ανά την υφήλιο. Τι να σου κάνουν το κράτος, οι υπηρεσίες και οι κυβερνήσεις! Εδώ ο κόσμος οδεύει προς την καταστροφή. Και φταίει ο άνθρωπος. Γενικά. Η ανθρώπινη συμπερι­φορά. Με την απομάκρυνση από τον δρόμο της εκκλησίας. Με την αλόγιστη χρήση πό­ρων. Με τον εύκολο και κακό πλουτισμό που υπονομεύει την υγιή επιχειρηματικότητα.

Πόσες φορές, αυτές τις ημέρες, δεν ακούσαμε τέτοιες κουβέντες. Κι όχι κυρίως από τα χείλη της κυρά Λένης αλλά και από τις αναλύσεις επισήμων που λίγο ως πολύ βάλθηκαν να μας πείσουν πως και για την αύξηση των θερμοκηπικών αερίων φταίει η κάθε κυρά Λένη που καίει αλόγιστα ξύλα ή χτίζει στα μπαζωμένα ρέματα χαμόσπιτα.

Τα φυσικά φαινόμενα δε χαρακτηρί­ζονται έτσι επειδή συμβαίνουν γενικά από μόνα τους στη φύση. Οι ανθρωπογενείς αι­τίες σε πολλά ακραία φαινόμενα, υπάρχουν στη ρίζα των οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών επιλογών που έχτισε χρόνια η αστική τάξη με την καπιταλιστική ανά­πτυξη, καθορίζοντας κριτήρια και μαζικές, κοινωνικές συμπεριφορές. Όσο είναι αλή­θεια ότι κανείς δεν είναι ανεύθυνος για ότι συμβαίνει, άλλο τόσο είναι σωστό ότι οι ευ­θύνες βαρύνουν συντριπτικά τον κόσμο των εχόντων, κατεχόντων και εξουσιαζόντων. Η περίφημη κλιματική αλλαγή, έννοια πολυχρησιμοποιημένη τις τελευταίες ημέρες, είναι μια φυσική συνέπεια της ταξικής προτεραιότητας των κερδών και του ανταγωνι­σμού του κεφαλαίου. Αυτή η προτεραιότητα οδηγεί τις ελληνικές κυβερνήσεις με το ένα χέρι να υπογράφουν τις συμφωνίες του Κιότο και του Παρισιού για μέτρα μείωσης της υπερθέρμανσης του πλανήτη μιλώντας για αειφορία και ανακηρύσσοντας το τέλος επο­χής των ορυκτών καυσίμων και με το άλλο, τις νέες συμφωνίες εξόρυξης υδρογοναν­θράκων με την ExxonMobil και την Total, τις πολυεθνικές των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Αλλά ούτε και οι επιπτώσεις της κλιματι­κής αλλαγής θα είναι ίδιες για όλους. Μπο­ρεί η εκδήλωση των φυσικών φαινομένων να μην είναι «ταξική», αλλά όταν συναντούν μια ανθρώπινη κοινωνία, με τα αποτελέσματά τους αναπαράγουν τις κοινωνικές ανι­σότητες. Για «κλιματικό απαρτχάιντ» μιλά ο εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Φίλιπ Άλστον, σε σχετική έκθεση του. Στο κοντινό μέλλον οι πλούσιοι θα πληρώνουν και θα ξεφεύγουν, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός θα αφήνεται στην τύχη του, να υποφέρει και να πεθαίνει. Οι φτωχοί πληθυσμοί των αναπτυσσόμενων χωρών αναμένεται να πληρώσουν το 75% του κόστους της κλιματικής αλλαγής, ενώ ευθύνονται μόλις για το 10% των παγκό­σμιων εκπομπών αερίων. Την ίδια στιγμή το κράτος αποσύρεται από τα στοιχειώδη μέ­τρα πρόληψης και προστασίας πληθυσμών, αφήνοντας χώρο στην ιδιωτική, επιχειρημα­τική δραστηριότητα. Τα αποτελέσματα των «ακραίων» ή όχι φυσικών φαινομένων δεν οδηγούν εν γένει, σε φυσικές καταστροφές. Αλλιώς πλήττουν οι νεροποντές την Εκάλη κι αλλιώς τα μπαζωμένα ρέματα των δυτι­κών συνοικιών και τις πλαγιές του Περά­ματος. Αλλιώς διαφεύγουν του κινδύνου οι έχοντες «τζιπούρες» και ευρώ κι αλλιώς όσοι περιμένουν τον ανεπαρκή ή ανύπαρκτο κρατικό μηχανισμό διάσωσης. Κι ας πάρουν το ίδιο μήνυμα στο κινητό τους από το 112, από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνη­σης. Αλλιώς επιστρέφουν κι ανοικοδομούν την πληγείσα ιδιοκτησία τους οι έχοντες κι αλλιώς η κυρά Λένη...

Παράλογος, ακραίος και φονικός είναι ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός της εποχής μας κι όχι η φύση που «εκδικείται» γενικά. Ή απλά η ανθρώπινη συμπεριφορά, αν­θρώπων «εκπαιδευμένων» από τα χρόνια των θρανίων έως τα βαθιά τους γεράματα να υπηρετούν πιστά την αναπαραγωγή του συστήματος. Αυτό το σύστημα που ποδη­γετεί και διαστρέφει την επιστήμη και την τεχνολογία για να ικανοποιεί τις ανάγκες της αναπαραγωγής του. Που χρήζει επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ τον Άνθιμο, αν είναι ο σκοταδισμός του να συνηγορήσει στην κά­λυψη των πομπών του. Που επιδίδεται σε συνεχείς καταστροφές του σώματος της κοινωνίας και της φύσης, ακρωτηριάζοντας το μυαλό και το μέλλον των παιδιών. Αυτών των παιδιών που φέτος βροντοφώναξαν σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και του κόσμου, στις κινητοποιήσεις τους για την κλιματική αλλαγή: «Δεν ήρθαμε για να παρακαλέσουμε τους ηγέτες του κόσμου να νοιαστούν. Μας έχετε αγνοήσει στο παρελθόν και θα μας αγνοήσετε ξανά. Ήρθαμε για να σας πούμε ότι η αλλαγή έρχεται. Είτε σας αρέσει, είτε όχι. Η πραγματική δύναμη ανήκει στους λα­ούς. Κι αν δεν μπορούν να βρεθούν λύσεις στα πλαίσια του συστήματος, ίσως πρέπει να αλλάξουμε το σύστημα».

ΠΗΓΗ: Πριν