Μηχανισμός εδραίωσης και εμβάθυνσης της αντεργατικής βαρβαρότητας σε όλη την ΕΕ ο "Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων"

Μηχανισμός εδραίωσης και εμβάθυνσης της αντεργατικής βαρβαρότητας σε όλη την ΕΕ ο "Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων"

«Η νεοφιλελεύθερη διαχείριση της οικονομικής κρίσης αύξησε τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, τροφοδοτώντας το τέρας του εθνικισμού και του ακροδεξιού λαϊκισμού», υπογράμμισε η Έφη Αχτσιόγλου, στην τοποθέτησή της στο συμβούλιο υπουργών Εργασίας της ΕΕ στα μέσα Μαρτίου.

«Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντί να γίνει πιο δημοκρατική, έγινε πιο τεχνοκρατική και εθνοκεντρική. Κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονταν πίσω από κλειστές πόρτες από ανεπίσημα όργανα, τα οποία δεν λογοδοτούν στους Ευρωπαίους πολίτες» τόνισε η υπουργός Εργασίας.

Η ίδια συμπλήρωσε ότι «το διακύβευμα σήμερα στην Ευρώπη είναι υπαρξιακού χαρκτήρα και ο μόνος δρόμος για να διασωθεί και να ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι μέσα από μεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση της δημοκρατίας, της διαφάνειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Αναφερόμενη στις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν για την υλοποίηση των αρχών που έχουν τεθεί από τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, αλλά και από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την καταπολέμηση της φτώχειας, σημείωσε ότι η οικονομική στήριξη της κοινωνικής πολιτικής είναι το «κλειδί» στη συζήτηση. Είναι όμως έτσι;

 Ο ευρωενωσιακός μηχανισμός του «Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων» έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον προπαγανδιστικά, για να αναδείξει τα δήθεν φιλολαϊκά - φιλεργατικά χαρακτηριστικά της ΕΕ. Εντός των συνόρων, προβάλλεται ιδιαίτερα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, τόσο για να «ντύσει» αντίστοιχα τους δικούς της αντιλαϊκούς νόμους, όσο και για να στηρίξει μπροστά και στις ευρωεκλογές την απάτη περί «προοδευτικών συμμαχιών» που μπορούν να διασφαλίσουν τις «ιδρυτικές αρχές και αξίες της ΕΕ».

Στην πράξη, πίσω από τις στρογγυλεμένες εκφράσεις περί «κοινωνικών δικαιωμάτων», ο «Πυλώνας» είναι ένας μηχανισμός εδραίωσης και εμβάθυνσης της αντεργατικής βαρβαρότητας σε όλη την ΕΕ, είναι ένας μηχανισμός ελέγχου, καταγραφής και διαμόρφωσης κοινών αντεργατικών πολιτικών που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων. Παράλληλα, μέσω αυτού του μηχανισμού γίνεται προσπάθεια μιας συστηματικότερης διαχείρισης της ακραίας φτώχειας και της εξαθλίωσης που γεννά ακριβώς η πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η «κοινωνική συνοχή», να αποφεύγονται «τριγμοί», που μπορούν να απειλήσουν την ίδια την εξουσία του.

Ο «Πυλώνας» είναι μέρος της ευρύτερης διαδικασίας «ολοκλήρωσης» της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ). Και μπορεί η διαδικασία αυτή να «δοκιμάζεται» από την όξυνση των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, το ζήτημα όμως της «τόνωσης της ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου είναι το πεδίο, όπου «τα βρίσκουν» όλα τα ανταγωνιζόμενα τμήματά στην ΕΕ.

Εργάτες - «λάστιχο» στην υπηρεσία της εργοδοσίας

Τα 20 σημεία κωδικοποίησης του «Πυλώνα»δείχνουν τι πραγματικά υπηρετεί.

Ορισμένα από τα πιο αποκαλυπτικά σημεία είναι τα εξής:

Το σημείο 1 αναφέρεται στην «εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση», ως διαδικασία που θα «επιτρέψει» στον εργαζόμενο και τον άνεργο «να συμμετάσχει πλήρως στην κοινωνία και να διαχειριστεί με επιτυχία τις μεταβάσεις στην αγορά εργασίας». Η Κομισιόν, επεξηγώντας τις «μεταβάσεις», μιλά για «μεταβολές στο καθεστώς απασχόλησης, αλλαγή εργοδότη, είσοδο ή επιστροφή από διαλείμματα σταδιοδρομίας ή μετακίνηση μεταξύ απασχόλησης και αυτοαπασχόλησης». Αναφέρονται δηλαδή στο... «δικαίωμα» στη συνεχή εργασιακή περιπλάνηση, στη διαρκή εναλλαγή ανεργίας - δουλειάς, χωρίς εργασιακά δικαιώματα, με εκμάθηση «δεξιοτήτων» που είναι περιστασιακά χρήσιμες για τους εργοδότες.

Το σημείο 5 αναφέρεται στην «ασφαλή και ευπροσάρμοστη απασχόληση». Στο συνοδευτικό έγγραφο, επισημαίνεται: «Ο πυλώνας επιλαμβάνεται των προκλήσεων που θέτουν ο μεταβαλλόμενος εργασιακός κόσμος και οι νέες μορφές απασχόλησης, προάγοντας, αφενός, την πολυμορφία των σχέσεων απασχόλησης (...) Ο πυλώνας αναγνωρίζει την αναγκαία ευελιξία, ώστε οι εργοδότες να προσαρμόζονται γρήγορα στις μεταβολές των οικονομικών συγκυριών». Επιβεβαιώνεται ότι ο «Πυλώνας» αποτελεί μηχανισμό για τη γενίκευση της δουλειάς - «λάστιχο», του πολύμορφου και «ευέλικτου» ξεζουμίσματος των εργαζομένων από την εργοδοσία, με βάση τις εκάστοτε «μεταβολές των οικονομικών συγκυριών».

Το σημείο 6 αναφέρεται στις αποδοχές των εργαζομένων: «Διασφαλίζονται επαρκείς ελάχιστοι μισθοί, κατά τρόπον που επιτρέπει την εκπλήρωση των αναγκών του εργαζομένου και της οικογένειάς του με βάση τις εθνικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, ενώ παράλληλα διασφαλίζονται η πρόσβαση στην απασχόληση και η παροχή κινήτρων για την αναζήτηση εργασίας. Αποτρέπεται η φτώχεια των εργαζομένων». Ακόμα και αυτοί οι «ελάχιστοι μισθοί» - ψίχουλα διαμορφώνονται όχι με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, οι οποίοι παράγουν όλο τον πλούτο, αλλά με βάση τις «εθνικές οικονομικές συνθήκες», δηλαδή με βάση την καπιταλιστική κερδοφορία, την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, παρουσιάζεται ως... «διασφάλιση» των εργαζομένων ο ίδιος αντεργατικός μηχανισμός που βρίσκεται στο επίκεντρο και του άθλιου νόμου Βρούτση - Αχτσιόγλου για τον κατώτατο μισθό!

Παράταση του εργάσιμου βίου - Ατομική υπόθεση οι συντάξεις

Στο σημείο 10, η Κομισιόν αναφέρει ότι «σύμφωνα με την αρχή της παράτασης του επαγγελματικού βίου, αναγνωρίζει την ανάγκη προσαρμογής του εργασιακού περιβάλλοντος, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να έχουν βιώσιμη και μεγαλύτερης διάρκειας επαγγελματική σταδιοδρομία. Ορισμένες προσαρμογές, όπως για παράδειγμα ο καλύτερος φωτισμός για την εκτέλεση εργασιών, μπορεί να είναι απαραίτητες λόγω της ηλικίας του εργαζομένου. Επιπλέον, οι προσαρμογές, όπως οι πιο ευέλικτες ώρες εργασίας, μπορεί να είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της υγείας και της ευημερίας των ηλικιωμένων εργαζομένων»! Ενώ με βάση τον πλούτο που παράγουν και τις αυξανόμενες παραγωγικές δυνατότητες, οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να δουλεύουν λιγότερο και να συνταξιοδοτούνται νωρίτερα, η ΕΕ μελετά για λογαριασμό του κεφαλαίου το πώς θα μπορούν να παραμένουν στην εργασία μέχρι τα βαθιά γεράματα!

Στο σημείο 15, επιβεβαιώνονται οι κατευθύνσεις της «Λευκής Βίβλου» της ΕΕ για τις συντάξεις, που ορίζουν ότι η σύνταξη αποτελεί ατομική υπόθεση και ευθύνη του κάθε εργαζόμενου και ότι το κράτος και οι εργοδότες πρέπει να απεμπλακούν από το ζήτημα αυτό. Γι' αυτό, ο «Πυλώνας» αναφέρεται στο «δικαίωμα σύνταξης ανάλογης προς τις εισφορές» εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων. Για τον ίδιο λόγο, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στα επαγγελματικά Ταμεία και στην ιδιωτική ασφάλιση, που αναβαθμίζονται διαρκώς σε βάρος των δημόσιων συνταξιοδοτικών συστημάτων.

Οδηγίες και αρχές υλοποίησης του «Πυλώνα»

Πριν από λίγες μέρες ψηφίστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο η Οδηγία για τη βελτίωση «της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας των όρων εργασίας σε όλη την ΕΕ», η οποία αντικατέστησε προηγούμενη Οδηγία «για τη γραπτή δήλωση» (91/533/EEC). Η νέα Οδηγία σχετίζεται με την αρχή 5 του «Πυλώνα» για «ασφαλή και ευπροσάρμοστη απασχόληση», και την αρχή 7, που αφορά στην «ενημέρωση για τους όρους απασχόλησης» και την «προστασία σε περίπτωση απολύσεων».

Η Κομισιόν ισχυρίζεται ότι η Οδηγία λειτουργεί αποτρεπτικά στις επιχειρήσεις να παραβιάζουν ένα «βασικό επίπεδο προστασίας», ανεξάρτητα από σχέση απασχόλησης. Στην πραγματικότητα, «νομιμοποιεί» και ενισχύει όλη τη σημερινή εργασιακή ζούγκλα, αρκεί... ο εργαζόμενος να ενημερώνεται για τους άθλιους όρους με τους οποίους τον εκμεταλλεύεται η εργοδοσία.

Η «πλήρης ενημέρωση» αφορά αυτονόητες πληροφορίες για το εργασιακό καθεστώς (τόπος και καθήκοντα εργασίας, διάρκεια απασχόλησης κ.ά.), το οποίο βέβαια η εργοδοσία έχει όλα τα όπλα για να το κόβει και να το ράβει όπως θέλει ανά πάσα στιγμή.

Ο εμπαιγμός κορυφώνεται στα σημεία όπου η Οδηγία βαφτίζει «δικαιώματα»: Πρώτον, να μην μπορεί ο εργοδότης να απαγορεύσει στον υποαπασχολούμενο εργαζόμενο να έχει δεύτερη δουλειά, δεύτερον, να μπορεί ο εργαζόμενος να κάνει γραπτό αίτημα στον εργοδότη για πιο σταθερή μορφή απασχόλησης και ο τελευταίος να του απαντά γραπτώς (...πως απορρίπτεται)!

Επίσης, στο πλαίσιο του «Πυλώνα», εγκρίθηκε η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας για την παραπέρα ενίσχυση της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού στο πλαίσιο της «ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς», όπως και την ανάγκη των μονοπωλίων για ενιαία εφαρμογή του αντεργατικού πλαισίου σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Ο στόχος της ενίσχυσης της κινητικότητας των εργαζομένων προβλέπεται ήδη στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, από το 1992.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας «θα βοηθήσει τους ιδιώτες, τις επιχειρήσεις και τις εθνικές διοικητικές αρχές ώστε να αξιοποιηθούν στον μέγιστο βαθμό οι ευκαιρίες που προσφέρει η ελεύθερη κυκλοφορία και να διασφαλιστεί η δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού», αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με άλλα λόγια, θα συμβάλει στον απρόσκοπτο εφοδιασμό των επιχειρηματικών ομίλων με φθηνούς και «ευέλικτους» εργαζόμενους που θα μετακινούνται με «ενιαία» πετσοκομμένα δικαιώματα από χώρα σε χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες που έχουν κάθε φορά οι επιχειρηματικοί όμιλοι, ενώ θα ρυθμίζει παράλληλα ζητήματα που αφορούν τον μεταξύ τους ανταγωνισμό.

Για τον ανταγωνισμό και την «κοινωνική συνοχή»...

Τόσο ο «Πυλώνας», όσο και οι Οδηγίες, οι Κανονισμοί και οι Αρχές, με τον οποίον υλοποιούνται, παρουσιάζουν ως «κοινωνικό δικαίωμα» την εδραίωση και την εμβάθυνση της αντεργατικής βαρβαρότητας.

Ενώ η μετατροπή της ζωής του εργαζομένου σε «λάστιχο», οι «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης, οι μισθοί - ψίχουλα που τις συνοδεύουν, το ελάχιστο έως μηδαμινό επίπεδο Κοινωνικής Ασφάλισης, χτυπούν τον ίδιο τον πυρήνα του δικαιώματος σε αξιοπρεπή ζωή με μόνιμη και σταθερή δουλειά, η ΕΕ μιλά για... «θεμελίωση δικαιωμάτων» στους ολοένα και περισσότερους εργαζόμενους που δουλεύουν με αυτό το άθλιο καθεστώς. Είναι σαν να λέει στον σκλάβο ότι του αναγνωρίζει το... «δικαίωμα» παροχής ψωμιού και νερού δυο φορές τη μέρα!

Σε συνοδευτικό έγγραφο (SWD(2017) 478 final) της Κομισιόν, στο πλαίσιο επεξεργασίας της Οδηγίας για τους «όρους εργασίας» αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Ενώ η μόνιμη σύμβαση εργασίας πλήρους απασχόλησης εξακολουθεί να είναι η κυρίαρχη συμβατική σχέση εργασίας, η μη τυποποιημένη εργασία έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια. (...) Τα τελευταία δέκα χρόνια περισσότερο από το ήμισυ όλων των νέων θέσεων εργασίας δεν ήταν τυποποιημένες». Να σημειωθεί ότι το 2018, σύμφωνα με τη Eurostat, οι άτυπες μορφές απασχόλησης αποτελούσαν το 30% του συνόλου των θέσεων εργασίας στην ΕΕ.

Στην ίδια κατεύθυνση αναφέρεται ότι «στον νέο κόσμο της εργασίας, ο εργάσιμος βίος αναμένεται να είναι μεγαλύτερος και λιγότερος γραμμικός: Πιθανόν να χαρακτηρίζεται από πολυάριθμες μεταβάσεις μεταξύ θέσεων εργασίας και επαγγελμάτων»...

Το πλαίσιο για την εμβάθυνση αυτής ακριβώς της εργασιακής ζούγκλας, η οποία είναι προφανώς ασυμβίβαστη με τα δικαιώματα των εργαζομένων, έρχονται να θέσουν ο «Πυλώνας» και οι σχετικές Οδηγίες της ΕΕ.

Ως επιπλέον πλευρές αναφέρονται επίσης η ρύθμιση του «αθέμιτου ανταγωνισμού» μεταξύ των καπιταλιστών και η ενιαιοποίηση των διαφορετικών αντεργατικών νομοθετικών πλαισίων.

Επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι με την προηγούμενη Οδηγία υπάρχει «μειωμένη αποτελεσματικότητα της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ. Για τις εταιρείες αυτό σημαίνει μεγαλύτερη έκθεση στον αθέμιτο ανταγωνισμό και για αυτές που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο την ανάγκη να προσαρμόσουν τα επιχειρηματικά μοντέλα σε 28 διαφορετικά νομοθετικά πλαίσια».

Εξίσου σημαντική είναι και η επισήμανση που δείχνει την ανησυχία των κεφαλαιοκρατών και των κυβερνήσεών τους για τον κίνδυνο διάρρηξης της «κοινωνικής συνοχής» από τις αντιδράσεις που γεννά η εργασιακή βαρβαρότητα. Έτσι αναφέρεται: «Υπάρχει ανάγκη δημιουργίας ικανότητας απορρόφησης κραδασμών και μηχανισμών προσαρμογής της αγοράς εργασίας των κρατών - μελών. Βελτίωση της σύγκλισης προς ισχυρούς θεσμούς της αγοράς εργασίας και κοινωνικών υποδομών που μπορούν να διευκολύνουν την ανθεκτικότητα, την κοινωνική συνοχή και τη μακροοικονομική προσαρμογή εντός της Ζώνης του Ευρώ και πέραν αυτής».

ΠΗΓΗ: Αυγή, Ριζοσπάστης