Σκληρός και αδιάλλακτος θεωρήθηκε από τον γερμανικό τύπο ο Ερντογάν επειδή αντιμετώπισε τη Μέρκελ σαν ίσος προς ίσο

Σκληρός και αδιάλλακτος θεωρήθηκε από τον γερμανικό τύπο ο Ερντογάν επειδή αντιμετώπισε τη Μέρκελ σαν ίσος προς ίσο

Αυτήν την εικόνα άφησε στον γερμανικό τύπο ο Τούρκος πρόεδρος την πρώτη ημέρα της επίσκεψής του. 'Ήρθε στο Βερολίνο λόγω οικονομικής κρίσης, χωρίς να είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει την επιθετικότητά του.

Απολογισμό της πρώτης και εξαιρετικά σημαντικής ημέρας του Τούρκου προέδρου στο Βερολίνο επιχειρεί ο γερμανικός τύπος. Τόσο στην επίσημη υποδοχή στο ανάκτορο Bellevue, όσο και στη κοινή συνέντευξη τύπου με την καγκελάριο Μέρκελ, δεν μπορούσε να μην προσέξει κανείς το ψυχρό κλίμα και τις βαθιές διαφορές απόψεων μεταξύ των δύο ηγετών. Τι ακριβώς επιζητεί ο Ερντογάν με αυτήν την επίσκεψη;

«Δεν χρειάζεται να βάλει κανείς στην καρδιά του τον Ερντογάν»

Η Die Welt του Βερολίνου υποστηρίζει ότι είναι σχεδόν αδύνατο να συγκρατήσει κανείς την Τουρκία από την κατάρρευση. «Μπορεί η Άγκυρα να διαθέτει κάποια μέσα πίεσης στο προσφυγικό, αλλά χρειάζεται περισσότερο τη Γερμανία, από ότι η Γερμανία την Τουρκία» υποστηρίζει ο σχολιαστής της. «Αυτό αποδεικνύεται από την επίσκεψη, ακόμη κι αν με διάφορους τρόπους προσπαθεί να το κρύψει. Συνεχώς ζητά στενότερες εμπορικές σχέσεις. Αντιρρήσεις επ΄ αυτού δεν υπάρχουν κάτω όμως από τρεις όρους: πρώτον, ότι αυτό το καθεστώς θα ανταποκριθεί στα ευρωπαϊκά συμφέροντα σε ότι αφορά την προσφυγική πολιτική, δεύτερον, ότι θα απελευθερώσει πολιτικούς κρατούμενους από τη φυλακή, και τρίτον, ότι θα σταματήσει να υπονομεύει τις προσπάθειες ενσωμάτωσης της γερμανικής κυβέρνησης».

Η Stuttgarter Zeitung βλέπει αυτήν την επίσκεψη από άλλη οπτική γωνία. «Δεν χρειάζεται να βάλει κανείς στην καρδιά του τον Ερντογάν, αλλά θα ήταν πολύ χρήσιμο εάν δεν τον έβλεπε ως αντίπαλο» σημειώνει. «Η ευρωπαϊκή ασφάλεια δεν μπορεί να οργανωθεί εναντίον, αλλά μόνο μαζί με την Τουρκία ως χώρα μέλος του Νάτο. Χωρίς την προσφυγική συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία η Γερμανία θα ήταν πιθανόν άλλη χώρα. Γι αυτόν τον λόγο έπρεπε το Βερολίνο να υποδεχτεί τον Ερντογάν».

Του έκανε εύκολη τη ζωή

Το Spiegel Online καταλήγει σε μια σειρά από συμπεράσματα. Καταρχήν ότι ο Ερντογάν με την εμφάνισή του στο Βερολίνο επέτυχε τον πιο σημαντικό του στόχο: μπορεί πλέον να εμφανίσει τον εαυτό στο διεθνές παλκοσένικο ως ηγέτη. Το δεύτερο συμπέρασμα αφορά στη γερμανική κυβέρνηση. Ο σχολιαστής υποστηρίζει ότι το Βερολίνο κάνει τη ζωή του Ερντογάν πολύ εύκολη. «Του δίνει συμβολική βοήθεια χωρίς να θέτει όρους» υπογραμμίζει. «Η Μέρκελ θα έπρεπε να δώσει στον τούρκο πρόεδρο να αντιληφθεί ότι για να πάρει κάτι, θα πρέπει να είναι έτοιμος να δώσει….  Η γερμανική κυβέρνηση θα έπρεπε να συνδέσει την επέκταση της τελωνειακής ένωσης με τα ανθρώπινα δικαιώματα». Η εβδομαδιαία εφημερίδα Zeit στη διαδικτυακή του έκδοση υποστηρίζει ότι η επίσκεψη Ερντογάν δεν δρομολογεί μια νέα αρχή στις διμερείς σχέσεις, γιατί ο τούρκος πρόεδρος δεν ξέρει άλλο τρόπο άσκησης πολιτικής και γιατί παρά την οικονομική κρίση τίποτα δεν τον φοβίζει.

«Αντιδρά με τόσο επιθετικό τρόπο, επειδή θέλει να αφήσει την εντύπωση ότι αντικρίζει την καγκελάριο ως ίσος προς ίσον» παρατηρεί ο σχολιαστής της. «Αυτό έχει εσωτερικοπολιτικούς λόγους. Υπό την κυβέρνηση Ερντογάν και μια ευημερούσα οικονομία εκατομμύρια Τούρκοι απέκτησαν το συναίσθημα ότι δεν πρέπει να αισθάνονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Ο Ερντογάν κινείται ακόμη και μέχρι σήμερα στο άρμα αυτής της επιτυχίας. Είναι ένας από τους λόγους που μεγάλο τμήμα του τουρκικού πληθυσμού ούτε καν υπολογίζει την οικονομική κρίση. Πιστεύει τον πρόεδρο του, όταν του λέει ότι δεν πρέπει να σκύβει το κεφάλι απέναντι στην αλαζονική Δύση. Σκληρότητα και αδιαλλαξία απέναντι στους αντιπάλους και εταίρους ανήκει στο σύστημα Ερντογάν. Δεν γνωρίζει άλλο τρόπο άσκησης πολιτικής».

Την αποκατάσταση των διμερών σχέσεων επεδίωκαν Βερολίνο και 'Αγκυρα ωστόσο οι δύο ηγέτες φαίνεται ότι παρέμειναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους, ενώ κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου επικράτησαν τα προβλήματα και οι «βαθιές διαφορές», όπως είπε χαρακτηριστικά η 'Αγγελα Μέρκελ. Τόσο η Καγκελάριος όσο και ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τόνισαν τα κοινά συμφέροντα στα θέματα της μετανάστευσης, της τρομοκρατίας και του ΝΑΤΟ, δεν κατάφεραν όμως να διώξουν την σκιά των προβλημάτων που σχετίζονται με τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία. 

Στην αρχική της ήδη τοποθέτηση η κυρία Μέρκελ αναφέρθηκε στους πέντε Γερμανούς οι οποίοι κρατούνται σε τουρκικές φυλακές για πολιτικούς λόγους, τονίζοντας ότι πιέζει και θα εξακολουθήσει να πιέζει για μια λύση το συντομότερο δυνατό. Σε ανάλογη ατμόσφαιρα, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η Sueddeutsche Zeitung, πραγματοποιήθηκε νωρίτερα και η συνάντηση του κ. Ερντογάν με τον Ομοσπονδιακό Πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ο οποίος μάλιστα ζήτησε την αποφυλάκιση όχι μόνο των Γερμανών αλλά και των Τούρκων πολιτικών κρατουμένων. «Η ατμόσφαιρα στην 75λεπτη συνάντηση περιγράφεται από κύκλους της προεδρίας ως "σοβαρή"», αναφέρει η εφημερίδα. 

Ο Ερντογάν:

«Πώς γίνεται να επιτρέπεται να κυκλοφορούν στην Γερμανία ελεύθερα χιλιάδες άνθρωποι του ΡΚΚ; Δεν απαγορεύεται αυτό εδώ;», διερωτήθηκε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν κατά την διάρκεια της αντιφώνησής του στο επίσημο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. «Δεν πρέπει να μιλάμε για αυτό; Δεν πρέπει να λέμε τίποτα για αυτό;», είπε σε συναισθηματικά φορτισμένο τόνο ο τούρκος Πρόεδρος, σε μια αποστροφή της ομιλίας του, η οποία μάλιστα δεν περιλαμβανόταν στο επίσημο κείμενο. Όπως διευκρίνισε, δεν είχε σκοπό να αναφερθεί στο θέμα, αλλά τον προκάλεσε, είπε, ο κ. Σταϊνμάιερ, ο οποίος προηγουμένως, στην προσφώνησή του, είχε επαναλάβει την ανησυχία του για τους Γερμανούς οι οποίοι κρατούνται σε τουρκικές φυλακές για πολιτικούς λόγους.

«Το ΡΚΚ βρίσκεται στην Γερμανία με χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι κυκλοφορούν εδώ στον δρόμο. Κυκλοφορούν στους πιο μεγάλους δρόμους της Γερμανίας κρατώντας μεγάλες φωτογραφίες του αρχηγού της τρομοκρατικής τους οργάνωσης. Δεν απαγορεύεται εδώ αυτό; Πώς γίνεται να επιτρέπεται; Είναι σωστό αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν σκοτώσει χιλιάδες από μας, να μπορούν να κυκλοφορούν τόσο ανοιχτά μαζί σας; Μιλάνε κάποιοι για διανοούμενους. Αυτό θα πρέπει κανείς να το προσδιορίσει. Λένε για δημοσιογράφους. Όταν ο δημοσιογράφος είναι κομμάτι της τρομοκρατίας και έχει τιμωρηθεί από την τουρκική δικαιοσύνη, πώς μπορεί κανείς να το υπερασπίζεται αυτό; Ένας από αυτούς, υποτιθέμενος δημοσιογράφος, έχει καταδικαστεί σε πέντε χρόνια φυλακή. Βρήκε μια "τρύπα" και έφυγε από τη χώρα. Κι εδώ τον σηκώνουν στα χέρια. Αν συνέβαινε το αντίστροφο και το κάναμε εμείς αυτό, θα θέλατε κι εσείς το ίδιο από μας», δήλωσε, αναφερόμενος στον Τζαν Ντουντάρ, πρώην αρχισυντάκτη της τουρκικής εφημερίδας «Cumhuriyet», ο οποίος ζει εξόριστος στην Γερμανία και επρόκειτο να παρακολουθήσει την συνέντευξη Τύπου του Ταγίπ Ερντογάν με την 'Αγγελα Μέρκελ. Την τελευταία στιγμή ο κ. Ντουντάρ αποφάσισε να μην παραστεί, διότι, όπως είπε, δεν ήθελε να δοθεί στον Τούρκο Πρόεδρο η ευκαιρία να αποφύγει τις ερωτήσεις των άλλων δημοσιογράφων. Από την πλευρά του ο κ. Ερντογάν δήλωσε ότι πρόκειται για πράκτορα, ο οποίος πρόδωσε κρατικά μυστικά και ζήτησε την έκδοσή του στην Τουρκία.

«Πραγματικά, δεν ήθελα να μιλήσω έτσι. Αλλά επειδή το ανέφερε ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος, έπρεπε να το διορθώσω. Κρίμα που έγινε έτσι. Μιλήσαμε για αυτό το μεσημέρι. Δεν υπήρχε λόγος (να μιλήσουμε) και απόψε το βράδυ. Δεν υπήρχε απόψε κανένας λόγος. Διότι έβλεπα αυτό το στρωμένο τραπέζι ως φιλικό τραπέζι. Και σε ένα φιλικό τραπέζι δεν μιλάει κανείς για τέτοια θέματα», κατέληξε, πριν επιστρέψει στο επίσημο κείμενο, το οποίο έκλεινε με μια φράση του Μπίσμαρκ, στα γερμανικά: «Οι γερμανοτουρκικές σχέσεις είναι τόσο παλιές που δεν πρόκειται ποτέ να διαρραγούν». 

Μέχρι εκείνη την στιγμή, ο κ. Ερντογάν φαινόταν πράγματι να θέλει να ρίξει γέφυρες προς το Βερολίνο, καθώς στην ομιλία του είχε τονίσει κατ' επανάληψη ότι οι διαφορές των δύο χωρών δεν είναι ανυπέρβλητες και μπορούν να ξεπεραστούν, «με αμοιβαίο σεβασμό, διάλογο και με τις δυνατότητες της διπλωματίας». Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, δήλωσε, «το οποίο να μπορεί να σταθεί στον δρόμο της τουρκογερμανικής φιλίας και των κοινών συμφερόντων των δύο χωρών», ενώ μίλησε εκτενώς για τις επενδυτικές ευκαιρίες που παρουσιάζει η χώρα του για τους Γερμανούς επιχειρηματίες. «Η Τουρκία προσφέρει μια σταθερή οικονομία και μια αγορά με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης», δήλωσε και υποβάθμισε ως «προσωρινά» τα προβλήματα των τελευταίων εβδομάδων στην οικονομία.

Το επίσημο δείπνο προς τιμήν του κ. Ερντογάν είχε γίνει εδώ και μέρες αντικείμενο δυσμενούς κριτικής από μερίδα του Τύπου, των  πολιτικών αλλά και της κοινής γνώμης. Πολλοί πολιτικοί αρνήθηκαν να παρευρεθούν, δηλώνοντας την δυσαρέσκειά τους για τις τιμές που αποδίδονται στον Τούρκο Πρόεδρο. Από τους 300 προσκεκλημένους, παρέστησαν τελικά μόνο 120, μεταξύ των οποίων και ο πρώην αρχηγός των Πρασίνων και γνωστός επικριτής του Τούρκου Προέδρου, Τζεμ Έζντεμιρ, ο οποίος, τουρκικής καταγωγής ο ίδιος, είχε προαναγγείλει ότι θα ήθελε να μιλήσει ευθέως με τον Τούρκο Πρόεδρο για την πολιτική του. «Ελπίζω μετά να μας δοθεί η ευκαιρία να μιλήσουμε. Έχουμε πολλά να πούμε. Είναι κρίμα που δεν έχει μείνει τίποτα από την παλιότερη πολιτική σας», δήλωσε ο κ. Έζντεμιρ στον κ. Ερντογάν στα τουρκικά, αφήνοντάς τον, όπως αναφέρει η Bild, άναυδο για λίγα δευτερόλεπτα.

Επιμέλεια: Ν. Π.

ΠΗΓΗ: Ειρήνη Αναστασοπούλου, DW, ΑΠΕ