Στις 19 Αυγούστου 1945 η νίκη της εξέγερσης στο Ανόι, η απαρχή ίδρυσης του Βιετνάμ.

Στις 19 Αυγούστου 1945 η νίκη της εξέγερσης στο Ανόι, η απαρχή ίδρυσης του Βιετνάμ.

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ινδοκίνα εμφανίστηκαν πολλές μαρξιστικές- κομμουνιστικές ομάδες. Το φαινόμενο αυτό δεν ήταν τυχαίο.

Η προδοσία και η χρεοκοπία της Β΄ Διεθνούς από την αρχή του πολέμου και ο νομοτελειακός διαχωρισμός ανάμεσα στην επαναστατική και τη ρεφορμιστική πτέρυγα μέσα στο εργατικό κίνημα οδηγούσαν τους μαρξιστές στο δρόμο της ανασυγκρότησης του εργατικού κινήματος σε επαναστατική βάση. Ανάμεσα σε αυτές τις οργανώσεις ήταν και η Thanh-Nien που είχε επικεφαλής της τον Nguyen Ai Quoc - Ντγκουγιέν Ε - Κουόκ (Χο Τσι Μινχ). Πρόκειται για έναν επαναστάτη που, όπως ο ίδιος έλεγε, την επανάσταση δεν την είχε διδαχθεί στη Μόσχα αλλά στο Παρίσι, δεδομένου ότι έζησε εκεί, είχε συμμετάσχει στην ίδρυση του Γαλλικού ΚΚ το Δεκέμβρη του 1920 και είχε πάρει ενεργό μέρος στους επαναστατικούς αγώνες της γαλλικής εργατικής τάξης¹⁰.

Υπήρξε μάλιστα υπεύθυνος του Γαλλικού ΚΚ για τα αποικιακά ζητήματα. Ο Χο Τσι Μινχ ήταν πολύ καλός γνώστης του αποικιακού προβλήματος και για το λόγο αυτό ήταν εξαιρετικά διεισδυτικός και αφοπλιστικά ρεαλιστής όταν αναφερόταν στο θέμα. Σ' ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην «Ουμανιτέ» στις 23/5/1923, με τίτλο «Μερικές σκέψεις για το αποικιακό ζήτημα», γράφει: «Από τότε που το Γαλλικό Κόμμα αποδέχτηκε τα "είκοσι ένα σημεία" (σ.σ. εννοεί τους 21 όρους προσχώρησης στην κομμουνιστική Διεθνή) και προσχώρησε στην 3η Διεθνή, ανέλαβε ανάμεσα στ' άλλα καθήκοντα και μια εξαιρετικά λεπτή αποστολή: Την αποικιακή πολιτική. Δεν μπορεί, όπως η 1η και 2η Διεθνής, να περιοριστεί σε εκδηλώσεις καθαρά συναισθηματικές, χωρίς συνέχεια. Αλλά οφείλει να έχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, μια πολιτική αποτελεσματική και ρεαλιστική. Σε αυτό το θέμα, περισσότερο απ' ό,τι στ' άλλα, το Κόμμα προσκρούει σε πολυάριθμες δυσκολίες». Τις κυριότερες δυσκολίες ο Χο Τσι Μινχ τις εντόπιζε στη μεγάλη έκταση των αποικιών, στην αδιαφορία του προλεταριάτου της μητρόπολης για τις αποικίες, στην άγνοια των ιθαγενών για τα ζητήματα της πάλης των τάξεων και την κομμουνιστική πολιτική, στις προλήψεις που υπήρχαν ανάμεσα στο προλεταριάτο της μητρόπολης και το προλεταριάτο των αποικιών και στη θηριωδία των καταπιεστών. Και κατέληγε: «Μπροστά σε αυτές τις δυσκολίες τι πρέπει να κάμει το κόμμα; Να δυναμώσει την προπαγάνδα του για να νικήσει»¹¹. Το συμπέρασμα φαίνεται απλοϊκό. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Ο Χο Τσι Μινχ ζητάει από το Κομμουνιστικό Κόμμα να βγάλει τις εργατικές μάζες από το σκοτάδι της άγνοιας, που ήταν και η βασική αιτία της αδιαφορίας ή των προκαταλήψεών τους. Ζητά το φωτισμό των μαζών, τον οπλισμό τους με επαναστατική θεωρία που θα τις οδηγήσει στην επαναστατική πράξη.

Στη δεκαετία του 1920 ο Χο Τσι Μινχ ταξίδεψε πολλές φορές στη Σοβιετική Ενωση, όπου συμμετείχε στην ίδρυση του Γραφείου Νοτιοανατολικής Ασίας της Κομιντέρν, στην ίδρυση της Αγροτικής Διεθνούς και σε άλλες εκδηλώσεις του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Βρέθηκε επίσης από το 1924 στην Καντόνα, ως μέλος του κλιμακίου της Κομιντέρν κι έζησε από κοντά την κινέζικη επανάσταση¹².

Η αποικιοκρατία σε όλο της το μεγαλείο - γυναίκες στρώνουν το δρόμο για να περάσει ο Γάλλος Κυβερνήτης

Το Βιετναμέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα γεννήθηκε στις3 του Φλεβάρη του 1930 και τον Οκτώβρη του ιδίου έτους μετονομάστηκε σε ΚΚ Ινδοκίνας. Η ίδρυση του ΚΚ αποτέλεσε τη μεγάλη στροφή στους αντιαποικιακούς αγώνες του βιετναμέζικου λαού, οι οποίοι έγιναν πλέον οργανικό στοιχείο της προλεταριακής επανάστασης. «Οι κομμουνιστές - γράφει ο Ν. Ψυρούκης¹³- έριξαν το κέντρο βάρους της δουλιάς τους στην επαρχία Νγκε Αν. Η επιλογή έδειχνε πως ο Χο Τσι Μινχ, ο Ντζιάμπ και οι άλλοι κομμουνιστές ηγέτες διέθεταν από τότε υψηλό επιτελικό πνεύμα. Η περιοχή είχε μεγάλη παράδοση αγώνων της φτωχής αγροτιάς. Σ' αυτή την περιοχή της φτωχής αγροτιάς είχαν ήδη παρουσιαστεί πολλές φορές κινήματα ενάντια στην ξένη κατοχή, ή ενάντια στην καταπίεση της κεντρικής εξουσίας... Στην ίδια περιοχή, οι Γάλλοι αποικιοκράτες είχαν ιδρύσει υφαντουργικά εργοστάσια, εργαστήρια και διάφορες άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Υπήρχε ντόπιο προλεταριάτο. Με άλλα λόγια, η περιοχή είχε αγωνιστικές παραδόσεις και ήταν πρόσφορη για τη συνένωση του αγροτικού και του εργατικού κινήματος».

Οι εξελίξεις υποχρέωσαν πολύ γρήγορα τους κομμουνιστές να αποδείξουν, ως οργανωμένη πλέον πολιτική δύναμη, αν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στην ιστορική τους αποστολή. Η ευκαιρία δόθηκε όταν ταυτόχρονα με την ίδρυση του κόμματος ξέσπασε ένα νέο επαναστατικό- εθνικοαπελευθερωτικό- αντιαποικιακό κύμα στη χώρα. Ηταν Φλεβάρης του '30 όταν ξέσπασε το κύμα αυτό με την απεργία 3.000 του αγροκτήματος Φου Ριένγκ στο Κοσινσίν. Ακολούθησαν απεργία 4.000 εργατών της βαμβακοτεχνίας του Ναμ Ντιν στο Μπακ Μπο το Μάρτη και απεργία 400 εργατών του εργοστασίου σπίρτων και του πριονιστηρίου του Μπεν Θούι στο Τρουνγκ τον Απρίλη. Από την Πρωτομαγιά του 1930 η επαναστατική πλημμυρίδα σκέπασε όλη τη χώρα με χιλιάδες εργατικές απεργίες, αγροτικές διαδηλώσεις, σχολικές απεργίες, κλείσιμο της αγοράς, κ.ο.κ. «Στις ακτές των δύο επαρχιών του Κεντρικού Βιετνάμ (Νγκε Αν και Χα Τσιν) - γράφουν οι Σοβιετικοί ιστορικοί¹⁴ - οι ξεσηκωμένοι αγρότες με επικεφαλής τους κομμουνιστές συγκρότησαν σοβιέτ και πήραν την εξουσία στα χέρια τους. Στα χωριά συγκροτήθηκαν επιτροπές για να εφαρμόσουν την αγροτική μεταρρύθμιση».

Τέτοιας έκτασης γεγονότα συνέβησαν. Αλλά στο τέλος οι Γάλλοι αποικιστές κατάφεραν να καταστείλουν την εξέγερση χωρίς όμως να μπορέσουν να συντρίψουν το επαναστατικό κίνημα.

Νέα άνοδο το κίνημα γνώρισε στην περίοδο 1936-'39 όπου στο πλαίσιο της εφαρμογής των αποφάσεων του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς προώθησε την πολιτική της συγκρότησης ενός Λαϊκού Αντιιμπεριαλιστικού Ινδοκινεζικού Μετώπου, το οποίο στη συνέχεια μετατράπηκε σε Δημοκρατικό Ινδοκινεζικό Μέτωπο.

Στις αρχές του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου το ΚΚ Ινδοκίνας έθεσε το ζήτημα της προετοιμασίας της ένοπλης εξέγερσης. Στην 6η (1939), στην 7η (1940) και στην 8η (1941) Ολομέλεια της ΚΕ του πάρθηκε η απόφαση να θεωρηθεί ως πρωτεύον το ζήτημα της εθνικής απελευθέρωσης. Ειδικότερα, η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του κόμματος πήρε την ιστορική απόφαση της δημιουργίας της Ομοσπονδίας για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ, που έμεινε στην ιστορία με τη σύντομη ονομασία της Βιετ- Μινχ. Επρόκειτο για ένα Μέτωπο στο οποίο συμπεριλήφθηκαν οι Ενώσεις των διαφορετικών λαϊκών τάξεων και στρωμάτων. Η Βιετ-Μινχ ιδρύθηκε το Μάη του 1941 στη μικρή κινεζική περιοχή Τιέν Τσι, στα βόρεια του Κάο Μπανγκ. Στο πρόγραμμα της Βιετ-Μινχ υπογραμμιζόταν ότι η οργάνωση αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία της χώρας, για την απαλλαγή της από την αποικιοκρατία με την καταγγελία όλων των αποικιοκρατικών συμφωνιών, για τη συμμαχία του λαού του Βιετνάμ με τις δυνάμεις του αντιφασιστικού μετώπου. Ακόμη, περιλαμβάνονταν μέτρα για την κατοχύρωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών αλλά και μέτρα για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας σε προοδευτική βάση, όπου ήταν σαφής η κατεύθυνση ρήξης με τη φεουδαρχία και τις οικονομικές δομές της αποικιοκρατίας¹⁵.

Αργότερα η λαϊκή οργάνωση απέκτησε και τα ένοπλα τμήματά της. «Ηταν ανάγκη - γράφει ο Α. Σ. Βορόνιν¹⁶ - να δημιουργηθούν ένοπλες οργανώσεις των εργαζόμενων μαζών και επαναστατικός στρατός, και συνδυάζοντας σωστά τον πολιτικό αγώνα με τον ένοπλο, να προχωρήσει η προετοιμασία της γενικής ένοπλης εξέγερσης με σκοπό την κατάληψη της εξουσίας». Η πρώτη μονάδα του λαϊκού στρατού δημιουργήθηκε στις 22/12/1944 και η εξέλιξή του από κει και πέρα υπήρξε ραγδαία. Όμως, ο ήλιος της ανεξαρτησίας για το Βιετνάμ άρχισε να ανατέλλει όταν η Σοβιετική Ενωση - αφού έκλεισε το μέτωπο του πολέμου προς τη Δύση, με τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας - στράφηκε προς την ανατολή.

Ο ήλιος της ανεξαρτησίας

Ήταν 8 Αυγούστου του 1945, όταν ο Ιάπωνας πρεσβευτής στη Μόσχα, κλήθηκε στο σοβιετικό υπουργείο Εξωτερικών. Εκεί του ανακοινώθηκε πως η ΕΣΣΔ, πιστή στο συμμαχικό της χρέος, συντάσσεται με την απαίτηση των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και της Κίνας για άνευ όρων συνθηκολόγηση των ιαπωνικών ενόπλων δυνάμεων και θεωρεί πως βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ιαπωνία, από τις 9 Αυγούστου, εφόσον η τελευταία αρνηθεί να εκπληρώσει την αξίωση αυτή¹⁷. Την επομένη, 9 Αυγούστου του 1945, τα σοβιετικά στρατεύματα εξαπέλυσαν ταυτόχρονη επίθεση σε όλο το μέτωπο που είχε μάκρος πάνω από 5 χιλιάδες χιλιόμετρα, από το Ερλιάν στα νότια σύνορα της Μογγολίας ως τον κόλπο Ποσιέτ στην παραθαλάσσια περιοχή.

Η εκστρατεία του Κόκκινου Στρατού στην Απω Ανατολή κράτησε μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου. Στο διάστημα αυτό οι σοβιετικές ένοπλες δυνάμεις συνέτριψαν τον ιαπωνικό στρατό του Κουαντούνγκ στη Βορειοανατολική Κίνα (Μαντζουρία) και στη βόρεια Κορέα, απελευθέρωσαν τη Νότια Σαχαλίνη και τις Κουρίλες νήσους και συντέλεσαν έτσι αποφασιστικά στο να επιταχυνθεί η συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας¹⁸.

Η γρήγορη ήττα των ιαπωνικών στρατευμάτων από τον Κόκκινο Στρατό στη Βορειοανατολική Κίνα παρέλυσε τη θέληση του εχθρού για συνέχιση της αντίστασης και είχε μεγάλη επίδραση στο επαναστατικό κίνημα της Ασίας. Η κατάσταση μάλιστα διαμορφωνόταν ιδιαιτέρως ευνοϊκή στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία όπου τα ευρωπαϊκά αποικιακά κράτη και οι ΗΠΑ δεν είχαν προλάβει να συγκεντρώσουν στρατεύματα για να εμποδίσουν την ανάπτυξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των λαών σ' αυτές τις περιοχές. Στο Βιετνάμ δημιουργήθηκε μια εξαιρετικά ευνοϊκή, για την επανάσταση, κατάσταση την οποία εκμεταλλεύτηκε αμέσως το Κομμουνιστικό Κόμμα. Γράφει ο στρατηγός Γκιάπ¹⁹: «Τον Αύγουστο του 1945, ο Κόκκινος Σοβιετικός Στρατός και οι Συμμαχικές δυνάμεις σύντριψαν το γιαπωνέζικο στρατό. Ο Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε. Η ήττα των Γερμανών και Γιαπωνέζων φασιστών αποδυνάμωσε σοβαρά το καπιταλιστικό σύστημα. Με τη μεγάλη νίκη της Σοβιετικής Ενωσης, πολλές Λαϊκές Δημοκρατίες είδαν το φως. Από δω και πέρα το σοσιαλιστικό σύστημα ξεπερνά τα σύνορα της μιας μόνον χώρας. Στον κόσμο ανοίγεται μια καινούρια ιστορική περίοδος. Στο Βιετνάμ, μπροστά σε αυτή τη νέα διεθνή συγκυρία, το ΚΚ της Ινδοκίνας και το μέτωπο Βιετ Μινχ καλούν το έθνος σε γενική εξέγερση».

Πράγματι, στις 13 Αυγούστου το ΚΚ αποφάσισε τη γενική εξέγερση και τρεις μέρες αργότερα στο Συνέδριο των Αντιπροσώπων του Λαού που συγκάλεσε το Βιετ Μινχ, υιοθετήθηκαν οι «10 μεγάλες πολιτικές αρχές» της οργάνωσης, καταρτίστηκε η διαταγή της γενικής ένοπλης εξέγερσης και εξελέγη Κεντρική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, δηλαδή προσωρινή κυβέρνηση, με πρόεδρο τον Χο Τσι Μινχ.

Με τη λήξη του Συνεδρίου ο κομμουνιστής ηγέτης Χο Τσι Μινχ έγραψε το «Προσκλητήριο σε γενική εξέγερση» του βιετναμέζικου λαού, όπου έλεγε²⁰:

«Αγαπητοί συμπατριώτες! Εδώ και τέσσερα χρόνια, σας κάλεσα σε ενότητα, γιατί η ενότητα δίνει τη δύναμη και η δύναμη αυτή είναι το κλειδί για την κατάκτηση της ανεξαρτησίας και της λευτεριάς. Τώρα τα γιαπωνέζικα στρατεύματα βρίσκονται σε αποσύνθεση. Το κίνημα για τη σωτηρία της πατρίδας απλώνεται στη χώρα ολόκληρη. Η Ενωση για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ (Βιετ Μινχ) έχει εκατομμύρια μέλη απ' όλα τα κοινωνικά στρώματα, διανοούμενους, αγρότες, εργάτες, έμπορους, στρατιώτες και από όλες τις εθνότητες, Θο, Νουνγκ, Μουόνγκ, Μαν. Στις γραμμές της, συμπατριώτες μου, νέοι και γέροι, άνδρες και γυναίκες πορεύονται σφιχτοδεμένοι, χωρίς διάκριση πίστης θρησκευτικής ή περιουσίας.

Η ένωση κάλεσε τελευταία το Εθνικό Κογκρέσο του Λαού και αυτό έβγαλε την Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης για να διευθύνει ολόκληρη τη χώρα στην πεισματική μάχη της για την ανεξαρτησία.

Είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά στην ιστορία του Αγώνα που διεξάγει ο λαός μας από έναν αιώνα για τη λευτεριά του. Είναι για τους συμπατριώτες μας ένα δυνατό τονωτικό και για μένα, χαρά απέραντη.

Αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε εκεί. Ο αγώνας μας θα είναι πολύ μακρύς και σκληρός. Η ήττα των Γιαπωνέζων δε μας κάνει με μιας λεύτερους και ανεξάρτητους. Οφείλουμε να διπλασιάσουμε τις προσπάθειες. Μόνο με την ενότητα και τον αγώνα η χώρα μας θα μπορέσει να ξαναβρεί την ανεξαρτησία της.

Το Βιετ Μινχ χρησιμεύει τώρα σα βάση της ενότητας και του αγώνα του λαού μας. Μπείτε στις γραμμές του Βιετ Μινχ, υποστηρίχτε το και δυναμώστε το πιο πολύ.

Η Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης του Βιετνάμ ισοδυναμεί τούτη τη στιγμή με μια Προσωρινή Κυβέρνηση. Ενωθείτε γύρω της, επαγρυπνήστε για να εκτελούνται σε όλη τη χώρα οι διαταγές της και η πολιτική της. Τότε αναπόφευκτα, η πατρίδα μας θα ξαναποκτήσει γρήγορα την ανεξαρτησία της και ο λαός μας τη λευτεριά του.

Οι Γάλλοι δεν τα βρήκαν εύκολα στο Βιετνάμ - Η αντίσταση στο Ναμ Ντινχ το 1883

Αγαπητοί συμπατριώτες!

Η ώρα η αποφασιστική για τα πεπρωμένα του λαού μας σήμανε. Ορθιοι συμπατριώτες! Ας λευτερωθούμε με τις δικές μας δυνάμεις! Πολυάριθμοι λαοί στον κόσμο ολόκληρο συναγωνίζονται σε φλόγα στον αγώνα για την ανεξαρτησία τους.

Ας μην βραδυπορήσουμε! Προχωρούμε! Εμπρός συμπατριώτες! Παλικαρίσια μπροστά, ας πηγαίνουμε κάτω από τη σημαία του Βιετ Μινχ!».

Το φλογερό αυτό προσκλητήριο έπιασε τόπο και φύτρωσε όπως ο σπόρος στην εύφορη γη. Στις 19 Αυγούστου η εξέγερση στέφθηκε με επιτυχία στο Ανόι, στις 23 Αυγούστου θριάμβευσε στο Χουέ και στις 25 Αυγούστου στη Σαϊγκόν. Σε διάστημα 11 ημερών η νικηφόρα εξέγερση ήταν γεγονός σε όλο το Βιετνάμ. Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1945 ο Χο Τσι Μινχ διάβασε τη Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του Βιετνάμ με την οποία η χώρα ονομαζόταν Λαϊκή Δημοκρατία. «Η Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ - γράφει ο στρατηγός Γκιάπ²¹- δημιουργήθηκε. Πρώτη Λαϊκή Δημοκρατία στη Νοτιοανατολική Ασία. Αλλά οι ιμπεριαλιστές καραδοκούσαν να πνίξουν στη γέννησή του το δημοκρατικό καθεστώς και να μεταβάλλουν για μια ακόμη φορά το Βιετνάμ σε αποικία. Κύλησαν μόλις τρεις βδομάδες όταν στις 23 Σεπτέμβρη του 1945, το γαλλικό εκστρατευτικό σώμα άνοιξε πυρ στη Σαϊγκόν». Από εκείνη τη στιγμή άρχιζε η δεύτερη φάση της βιετναμέζικης επανάστασης.

1 «Η Εποποιία του Βιετναμέζικου λαού - Σύντομη ιστορία του Κόμματος των Εργαζομένων του Βιετνάμ», εκδόσεις Τύμφη, Αθήνα 1978, σελ. 13.

1 Χο Τσι Μινχ: «Εκλεκτά έργα», εκδόσεις ΜΝΗΜΗ, σελ. 15-17.

1 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 77-78.

1 Νίκου Ψυρούκη: «Ιστορία της Αποικιοκρατίας», εκδόσεις Επικαιρότητα, τόμος Στ΄, σελ. 118-119.

1 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις Μέλισσα, τόμος, Θ₁- Θ₂, σελ. 373.

1 «Βρώμικοι πόλεμοι», εκδόσεις ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, τόμος Α΄, σελ. 87- 88.

1 Α. Σ. Βορόνιν: «Ο αγώνας του βιετναμικού λαού για Ανεξαρτησία, ενότητα και σοσιαλισμό», Εκδόσεις ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ, σελ. 8.

1 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις Μέλισσα, τόμος, Ι₁- Ι₂, σελ. 760.

1 Υπουργείον Αμύνης ΕΣΣΔ: «Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 1939-1945», εκδόσεις ΚΥΨΕΛΗ, τόμος Γ΄, σελ. 148-188.

1 Στρατηγού V. N. Giap: «Ντιέν Μπεν Φου και η εποποιία του Βιετνάμ», εκδόσεις ΜΝΗΜΗ, σελ.8-9.

2 Χο Τσι Μινχ: «Εκλεκτά έργα», εκδόσεις ΜΝΗΜΗ, σελ. 41-42

2 Στρατηγού V. N. Giap, στο ίδιο, σελ. 9.

Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΗΓΗ: Τμήμα άρθρου στον Ριζοσπάστη