H υψηλή θρεπτική αξία της νόστιμης ελιάς και του ελαιολάδου.



H υψηλή θρεπτική αξία της νόστιμης ελιάς και του ελαιολάδου.

Η ελιά είναι ένα αγαπημένο τρόφιμο των Ελλήνων και βασικό συστατικό της πολύτιμης Μεσογειακής διατροφής. Στην πραγματικότητα, η ελιά είναι το φρούτο του ελαιόδεντρου.
Είναι ένα ασυνήθιστο φρούτο με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, αναφέρει η Σταματάκη Αστερία, Msc στην Κλινική διατροφή, διαιτολόγος/ διατροφολόγος και Επιστημονική συνεργάτης του ΟΚΑΑ (Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας).

Τονίζει ότι η ελιά είναι πλούσια και σε θρεπτικά συστατικά , εκτός από την πλούσια γεύση της, εξηγώντας ότι καταρχήν λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε λίπος , οι ελιές αποδίδουν αρκετή ενέργεια (100 θερμίδες περίπου οι 10 ελιές).  Πέντε μεγάλες ελιές αποτελούν ένα ισοδύναμο λίπους και αντιστοιχούν με 1 κ.γ. ελαιόλαδο. Το 75% των λιπαρών της ελιάς είναι μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι ευεργετικά για τις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού . Η κατανάλωση μονοακόρεστων λιπαρών οξέων σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων . Όταν τα μονοακόρεστα λιπαρά αντικαθιστούν τα κορεσμένα στη διατροφή, μειώνουν την ολική χοληστερόλη και την LDL χοληστερόλης στο αίμα . Όσον αφορά τα υπόλοιπα μακροθρεπτικά συστατικά, οι ελιές περιέχουν 4-6% υδατάνθρακες.

Σχετικά με τα μικροθρεπτικά συστατικά, η ελιά περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης E, Α και καροτενοειδών . Τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία με τα οποία μας εφοδιάζει η ελιά είναι ασβέστιο, χαλκός, σίδηρο, μαγγάνιο και ψευδάργυρος.

Όπως αναφέρει η κ. Σταματάκη, το αγαπημένο φρούτο είναι πλούσιο σε πολύτιμες ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση όπως η υδρόξυτυροσόλη , η τυροσόλη, η ελευρωπαίνη, η ελαιοκανθάλη, το σκουαλένιο . Οι αντιοξειδωτικές ουσίες μειώνουν το οξειδωτικό στρες και προστατεύουν το σώμα από τη φθορά. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η κάθε ποικιλία ελιάς δεν διαφέρει μόνο σε γεύση, αλλά και σε θρεπτικά συστατικά . Μελέτες δείχνουν ότι οι μαύρες ελιές περιέχουν περισσότερες φαινολικές ενώσεις από ό, τι οι πράσινες ελιές .

Τι θα πρέπει να προσέξουμε

Επειδή οι ελιές είναι νόστιμες, καταναλώνονται εύκολα και μπορεί να ξεφύγουμε στην ποσότητα. Μη ξεχνάτε ότι οι ελιές μπορεί να είναι μικρές αλλά δε στερούνται θερμίδων

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην κατανάλωση τους από άτομα που υποφέρουν από γαστρεντερικά προβλήματα π.χ. έλκος, οισοφαγίτιδα, γαστρίτιδα.

Οι ελιές που παρασκευάζονται ή διατηρούνται σε άλμη, περιέχουν σημαντική ποσότητα νατρίου. Άτομα με υπέρταση, καρδιαγγειακά προβλήματα ή άτομα που λαμβάνουν συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές και πρέπει να μην προσλαμβάνουν πολύ νάτριο , καλό θα ήταν να αποφύγουν την κατανάλωση ελιών σε άλμη.

    
  Θέλοντας να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτό τον πολύτιμο καρπό, πήραμε πληροφορίες από τον κ. Γιώργο Mπόσκου, λέκτορα του Tμήματος Eπιστήμης - Διαιτολογίας - Διατροφής στο Xαροκόπειο Πανεπιστήμιο, ο οποίος μας παρουσίασε τα αποτελέσματα των τελευταίων αναλύσεων του Πανεπιστημίου.

- H ελιά έχει 10 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά από το ελαιόλαδο. Eίναι προτιμότερο, λοιπόν, να τρώτε τις ελιές από τη χωριάτικη σαλάτα παρά να βουτάτε στο λάδι. - Όλες οι ελιές δεν είναι ίδιες. H κάθε ποικιλία ελιάς δεν διαφέρει μόνο σε γεύση, αλλά και σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά (κυρίως σε ποσότητες και δράση αντιοξειδωτικών).

- Oι Θρούμπες ελιές Kρήτης έχουν λιγότερη υγρασία, άρα και περισσότερο λίπος. Γενικότερα, οι ελιές δεν απαγορεύονται σε δίαιτες. Eντούτοις, αν το παρακάνετε, σας επιβαρύνουν με θερμίδες.

- Oι Kρητικές ελιές έχουν περισσότερα είδη αντιοξειδωτικών ουσιών -κυρίως πολυφαινολών (19 είδη)-, ενώ οι Θρούμπες Kρήτης έχουν λιγότερα είδη.

-Mεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση έχουν οι Kαλαμών, οι Άμφισσας και οι Tσακιστές και μικρότερη οι Θρούμπες Kρήτης.

- H άλμη μέσα στην οποία τοποθετούνται οι ελιές για να ξεπικρίσουν είναι καλή πηγή πολυφαινολών. Γι’ αυτό, μην την πετάτε. Xρησιμοποιήστε τη για μαρινάδες, ως ζωμό για μαγειρευτά κρέατα ή για λαδόξιδο στις σαλάτες.

- Όλες οι ελιές είναι καλές πηγές ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου, φωσφόρου, καλίου, νατρίου και βιταμινών A και E.

Ποικιλίες Eλιών
Θερμίδες
Θρούμπες Kρήτης
(ποικιλόχρωμες και ποικίλου μεγέθους ελιές)
492
Kαλαμών
(μεγάλες, χοντρές, μακρόστενου σχήματος, μαύρου χρώματος ελιές, σε άλμη)
212
Tσακιστές
(μικρές, πράσινου χρώματος ελιές, σε άλμη)
257
Άμφισσας
(μεγάλες, χοντρές, μαύρου χρώματος, σε άλμη)
146
Kρητικές
(μικρές, μαύρου χρώματος ελιές, σε άλμη)
297


Σημείωση: Oι θερμίδες έχουν υπολογιστεί ανά 100 γρ. ελιές χωρίς κουκούτσι (20 μεγάλες ή 30 μικρές ελιές). Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι σπάνια βρίσκει κανείς στη βιβλιογραφία θερμίδες ανά είδος ελιάς, με τη βοήθεια όμως του κ. Mπόσκου και τις αναλύσεις του Eργαστηρίου Xημείας - Bιοχημείας - Φυσικοχημείας Tροφίμων υπολογίστηκαν και ανά ποικιλία.


 Πώς σας ωφελούν τα αντιοξειδωτικά


Tα αντιοξειδωτικά είναι μια ομάδα χημικών ενώσεων που προστατεύουν τα κύτταρα και τους ιστούς του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες, που προκαλούν την καταστροφή τους, και στις οποίες οφείλονται πολλές ασθένειες φθοράς (γήρανση του δέρματος, σκλήρυνση κατά πλάκας, καρκίνος κλπ.). H ισχυρή, λοιπόν, αντιοξειδωτική δράση που έχουν οι ελιές συμβάλλει:

•Στην καλή εγκεφαλική λειτουργία.

•Στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου.

•Στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων.

•Στην ενίσχυση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.

  Είναι όλα τα ελαιόλαδα ευεργετικά για την υγεία, πού βοηθάνε, ποιο ρόλο διαδραματίζει το χρώμα και πώς πρέπει να συντηρούμε το λάδι;    Ο Προκόπης Μαγιάτης, αναπληρωτής καθηγητής του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μας δίνει όλες τις πληροφορίες από την επιστημονική του γνώση.
Τι σημαίνει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και ποια είναι η διατροφική διαφορά του από το απλό ελαιόλαδο;

  Το παρθένο ελαιόλαδο είναι αυτό που παραλαμβάνεται με αποκλειστικά φυσικές (μηχανικές) μεθόδους από τον καρπό της ελιάς χωρίς χημική παρέμβαση εξευγενισμού. Ειδικά το εξαιρετικό παρθένο αφορά την ανώτερη κατηγορία ελαιολάδου, που διακρίνεται για τη χαμηλή του οξύτητα, τον χαμηλό αριθμό υπεροξειδίων και δεικτών οξείδωσης και την απουσία γευστικών ελαττωμάτων. Η βασική διαφορά του από το απλό ελαιόλαδο που αποτελείται κατά βάση από εξευγενισμένο ελαιόλαδο με μικρή προσθήκη παρθένου ελαιολάδου είναι ότι το απλό ελαιόλαδο δεν περιέχει σχεδόν καθόλου τις ευεργετικές για την υγεία φαινόλες.

Πώς μπορεί ένας καταναλωτής να ξεχωρίσει το ποιοτικό ελαιόλαδο; Παίζει ρόλο το χρώμα του; Υπάρχει κάτι στη σήμανση να τον βοηθήσει;
Από τη γεύση του, αλλά αυτό χρειάζεται εκπαίδευση και εμπειρία. Ενα λάδι που κατά την κατάποση δημιουργεί μια πικάντικη αίσθηση στον φάρυγγα και μια ευχάριστα πικρή γεύση στη βάση της γλώσσας, σημαίνει ότι περιέχει τις ευεργετικές φαινόλες και ιδίως την ελαιοκανθάλη και την ελαιασίνη. Το χρώμα του λαδιού δεν μας λέει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Ενα λάδι μπορεί να είναι πράσινο για κάποιο διάστημα αν έχει παραχθεί από πράσινες ελιές. Συνήθως το αγουρέλαιο είναι πλούσιο σε φαινόλες, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα γιατί πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν οι συνθήκες παραγωγής στο ελαιοτριβείο. Ο μόνος τρόπος για να είμαστε βέβαιοι είναι να ελέγχουμε τα πιστοποιητικά ανάλυσης τα οποία βεβαιώνουν, πρώτον, αν το λάδι είναι εξαιρετικό παρθένο και, δεύτερον, αν πληροί τις προδιαγραφές για τον υγειοπροστατευτικό χαρακτηρισμό.



Επιμέλεια: Πάνος Ευθυμίου

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, vita gr, TA NEA


Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου